İslamiyeti Kabul Eden İlk Sahabeler

İslam’ı ilk kabul eden sahabeler, İslam tarihinin en önemli figürlerinden bazılarıdır ve onların hikayeleri, İslam’ın erken dönemlerinin anlaşılması için hayati öneme sahiptir. İşte bu sahabelerden önde gelenleri:

• Hz. Hatice (r.a.): Mekke’nin tanınmış ve zengin bir kadınıydı. Ticarette başarılıydı ve ahlaki değerleriyle biliniyordu. Peygamberimizle 25 yıllık evlilikleri boyunca altı çocukları oldu. İslam’ı ilk kabul eden kadın olarak, Peygamberimizin en büyük destekçisi ve güvenilir bir arkadaşıydı.
• Hz. Ali (r.a.): Hâşimîlerden, Ebu Talib’in oğlu ve Peygamberimizin amcaoğlu ve manevi kardeşiydi. Sünni İslam’a göre ikinci, Şia’ya göre ise ilk Müslüman erkektir. Dördüncü raşid halife olarak da bilinir ve Aşere-i Mübeşşere’dendir. Şia inancına göre, Peygamberimizin tek gerçek halefidir ve 12 İmam’ın ilkidir. Hicrette Peygamberimizin yatağına yatarak kâfirleri şaşırttı ve Peygamberimizin kızı Fatıma ile evlendi. İslam’ın kılıcı ve ilmin kapısı olarak anıldı. Peygamberimizin vefatından sonra onu yıkayan ve defneden kişiydi. Cemel ve Sıffin savaşlarında önemli roller oynadı ve 661’de Hariciler tarafından şehit edildi.
• Hz. Ebubekir (r.a.): Teymi kabilesinden gelen ve Sünni İslam’a göre ilk Müslüman erkek olan Ebubekir, ilk raşid halifedir ve aşere-i mübeşşeredendir. Peygamberimizden iki yaş küçük olan Ebubekir, zengin bir tüccar ve Mekkelilerin güvendiği bir hakemdi. Servetini İslam’ın yayılması için harcadı ve işkence gören köle Müslümanları satın alıp azad etti. Kızı Ayşe’yi Peygamberimize nikahladı. Cahiliye döneminde puta tapmaz, içki içmez ve günaha dalmazdı. Hicrette Peygamberimizin yanındaydı ve mağarada onunla saklandı. Peygamberimizin vefatından sonra Müslümanları toplayıp İslam’ın devamı için önemli adımlar attı. Yalancı peygamberlerle savaştı ve Kur’an’ı topladı.
• Zeyd bin Harise (r.a.): Peygamberimizin kölesi olarak başladı, ancak azat edildi ve evlatlık olarak kabul edildi. Peygamberimiz onu manevi oğlu olarak gördü ve ona Zeynep’i nikahladı. Ancak Zeynep daha sonra Peygamberimize nikahlandı. Zeyd, Mute Savaşı’nda şehit düştü.
• Osman bin Affan (r.a.): Emevîlerden gelen ve Sünni İslam’ın üçüncü halifesi olan Osman, aşere-i mübeşşeredendir. Namı Zinnureyn’dir çünkü Peygamberimizin iki kızıyla evlendi. Habeşistan’a hicret edenler arasındaydı ve Bedir dışındaki tüm savaşlara katıldı. Halife olduğunda, Kur’an’ın toplanması ve çoğaltılmasında önemli bir rol oynadı ve Sebe taraftarları tarafından şehit edildi.

İslam’ı ilk kabul edenler arasında genellikle Hz. Hatice, Hz. Ali, Hz. Ebubekir ve Hz. Osman gibi isimler öne çıkar, ancak bu dört sahabi dışında da pek çok önemli sahabi bulunmaktadır. İslam’ı ilk kabul edenler arasında sayılan diğer sahabeler şunlardır:

• Abdurrahman bin Avf: Zühreoğullarından olan Abdurrahman bin Avf, Habeşistan’a hicret edenler arasındaydı ve Uhud Savaşı’nda yaralandı. 651 yılında vefat etti ve Aşere-i mübeşşere’dendir.
• Sa’d bin Ebi Vakkas: Yine Zühreoğullarından olan Sa’d bin Ebi Vakkas, İslam’ın ilk savaşlarına katıldı ve özellikle okçulukta görev aldı. Kadisiye Savaşı’nda zafer kazandı ve fitne döneminde Cemel ve Sıffin savaşlarına katılmadı. 674 yılında Medine’de vefat etti ve o da Aşere-i mübeşşere’dendir.
• Zübeyr bin Avvam: Peygamberimizle bacanak olan Zübeyr bin Avvam, Ayşe’nin kardeşi Esma ile evlendi ve Habeşistan’a giden kafilede yer aldı. Yermuk Savaşı’nda yaralandı ve zengin bir sahabiydi. Cemel Vak’ası’nda Ali’ye karşı muhalif safta yer aldı ve 656 yılında şehit edildi. 38 hadis rivayeti vardır ve Aşere-i mübeşşere’dendir.
• Talha bin Ubeydullah: Teymilerden olan Talha bin Ubeydullah, Bedir Savaşı sırasında Şam’daydı ve Uhud’da Peygamberimizi korurken yaralandı. Ali’nin halifeliğine zorla biat etti ve daha sonra muhaliflere katıldı. Cemel’de yer aldı ve 656 yılında şehit edildi. 38 hadis rivayeti vardır ve Aşere-i mübeşşere’dendir.
• Ebu Ubeyde bin Cerrah: Fihroğullarından olan Ebu Ubeyde bin Cerrah, Habeşistan’a gidenler arasındaydı ve 639 yılında Taun salgınında vefat etti. Mezarı Şeria’da Amya’dadır ve Aşere-i mübeşşere’dendir.
• Said bin Zeyd: Adevioğullarından olan Said bin Zeyd, Ömer’in eniştesiydi ve Habeşistan muhacirlerinden biriydi. Bedir Savaşı’na katılamadı ve 671 yılında Medine’de vefat etti. O da Aşere-i mübeşşere’dendir.
• Hamza bin Abdülmüttalib: Peygamberimizin amcası ve süt kardeşi olan Hamza bin Abdülmüttalib, Allah’ın arslanı olarak bilinir ve Bedir Savaşı’nda düelloya çıkan üç sahabiden biriydi. Uhud Savaşı’nda 625 yılında şehit oldu.
• Ömer bin Hattab: Peygamberimizden on üç yaş küçük olan Ömer bin Hattab, Sünni İslam inancına göre ikinci raşid halifedir ve Aşere-i mübeşşere’dendir. Suriye, Filistin, Mısır, Irak ve İran’ı fethetti ve bir İranlı köle tarafından şehit edildi. Hücre-i saadete gömüldü.
• Cafer bin Ebu Talib: Ebu Talib’in oğlu ve Ali’nin kardeşi olan Cafer bin Ebu Talib, Habeşistan’a gidenlerin başkanıydı ve Mute Savaşı’nda şehit düştü.

Bu sahabeler, İslam’ın ilk yıllarında Peygamberimizin yanında yer alarak, İslam’ın yayılmasında ve sağlam temeller üzerine kurulmasında kritik roller oynamışlardır. Onların fedakarlıkları ve imanları, sonraki Müslüman nesiller için birer örnek teşkil etmiştir. İslam tarihi, bu ilk Müslümanların katkıları olmadan tam olarak anlaşılamaz.

Kerim Yarınıneli/KerimUsta.com

Kaynaklar:

• SAHÂBE – TDV İslâm Ansiklopedisi – Türkiye Diyanet Vakfı İslam …. .
• Sahabeler Ansiklopedisi | Sorularla İslamiyet.
• Sahabe listesi – Vikipedi.
• Sahâbe-i Kirâm Ansiklopedisi – İbn Hacer – İz