Sultan Gazneli Mahmud-Mahmud Gaznevi
İslam dünyasında “Halifelik“ten sonra,ilk olarak “Sultanlık“ünvanını alan Türk ve dünya tarihinin büyük cihangirlerinden biridir. Esasen “Nizameddin, Ebu-l Kasım Gazi” olarak ismi olduğu halde tarihte “Gazneli Mahmud ” olarak bilinir.
Babası, Kara Aslan oğlu Sebük Tigin’dir. Gazneli Mahmud genç yaşlarından itibaren cesaret ve zekâsı ile babasının yardımcısı olarak savaşlara katıldı. Daha 17 yaşında iken babasının Hint toprakları üzerine tertip ettiği seferlerde büyük yararlıklar gösterdi. Zamanın ünlü alimlerinden ders aldı. Ünlü savaşçılar ile genç yaşta kılıç kılıca geldi. Bileğine güçlü, attığını vurur bir genç olarak yetişti.
Kısa zamanda rüştünü ispatlayan Gazneli Mahmud, askeri ve iktisadi bakımdan büyük ehemmiyet taşıyan Horasan valiliğine getirilmiştir. Bu görevde başarılı olarak yoluna devam eden Gazneli Mahmud; babası Sebük Tigin “996” yılında vefat edince valilikten hükümdarlığa yükselecektir.
İbnü’l-Esir ve Cüzcani gibi tarihçilere göre, “Sultan” ünvanını alan ilk hükümdardır; “Sultan” kelimesinin devlet başkanı manası ile ilk kullanılışı Gazneli Mahmud’la başlamıştır.
Kuzeyde, Karahanlılarla dostluk anlaşması yaptıktan sonra, Hindistan seferlerine başladı. İlk seferinde 10 bin süvarinin başında Kuzey Hindistan’a girdi ve savaş filleriyle takviyeli Hint ordularını bozguna uğrattı. Başkent Gazne’ye muzaffer olarak döndü. Kazandığı bu büyük başarıdan sonra “Gazi” ünvanını aldı.
Sultan Mahmud Hint seferinden en ünlüsü ,Hindu dininin en büyük ilahı Siva’ya ait meşhur putun bulunduğu Summat şehrine yapılanıdır. Sultan Mahmud, 30 bin süvari ile Tar çölüne girerek Summat’a ulaştı. Kale alındı ve büyük put parçalanarak Gazne’ye götürüldü. Bu o’nu efsanevi bir kahraman haline getirmiştir.
Gazneli Mahmud’un, 1001-1027 yılları arasında yaptığı 17 Hint seferi sonunda Kuzey Hindistan tamamen Türk hakimiyeti altına girdi.
Zamanını savaşlarla geçiren Sultan Mahmud, Son Hint seferinde malarya (sıtma)’ya yakalanmış, hastalık daha sonra vereme çevirmişti. Bu büyük cihangir, 30 Nisan 1030 yılında öldüğü zaman geride 5 milyon kilometre karelik büyük bir imparatorluk bırakmıştı.
Harita Kaynak: Vikipedia
- Op Art: Gözünüzü Aldatacak Büyüleyici Sanat - 24 Mart 2025
- Hurriler: Doğu Anadolu’da Unutulan Antik Krallık - 23 Mart 2025
- Kimyasal Silahlar: Savaşın Zehirli Yüzü - 20 Mart 2025