“Şüphesiz Allah, adaleti, iyilik yapmayı, yakınlara yardım etmeyi emreder; hayâsızlığı, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor.” (Nahl, 16/90)
Bu ayet, İslam’ın hem bireysel hem de toplumsal hayata rehberlik eden temel değerlerini özlü bir şekilde ortaya koyar. Allah, insanların hayatlarını güzelleştirecek, huzuru ve adaleti sağlayacak üç önemli ilkeyi emrederken, toplumu ve bireyi yozlaştıracak üç temel kötülüğü yasaklamaktadır.
Öncelikle Allah, adaleti emreder. Adalet, insanların birbirine karşı davranışlarında dürüst ve hakkaniyetli olmasını ifade eder. Adalet, bireylerin haklarını koruyan, toplumda güven ve huzuru tesis eden en temel erdemlerden biridir. Kimseye haksızlık yapmamak, hak ettiğini vermek ve güçlünün zayıfı ezmesine izin vermemek adaletin bir parçasıdır. Adalet, toplumun dengesi için vazgeçilmezdir.
İkinci olarak, Allah iyilik yapmayı emreder. İhsan olarak da ifade edilen bu kavram, insanın elinden gelenin en iyisini yapması, başkalarına iyilikle yaklaşması ve şefkatle hareket etmesidir. İyilik, yalnızca ihtiyaç sahibi birine yardım etmekle sınırlı değildir; bir gülümseme, güzel bir söz, zor durumda olan birine destek olmak da ihsandır. İhsan, insanları birbirine yaklaştırır ve toplumu sevgi, saygı ve dayanışma temelinde inşa eder.
Üçüncü olarak Allah, yakınlara yardım etmeyi emreder. Bu, insanın ailesine, akrabalarına ve çevresindeki insanlara karşı sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğini vurgular. Aile bağlarını güçlendirmek, zorda olan yakınlara destek olmak, hem toplumsal bir görev hem de insani bir erdemdir. Yardımlaşma, toplumun temel taşıdır ve bireyler arasında güçlü bir bağ oluşturur.
Bunun yanında Allah, insanlara zarar verecek ve toplumun düzenini bozacak üç temel kötülüğü yasaklar: hayâsızlık, kötülük ve azgınlık.
- Hayâsızlık, kişinin ahlak sınırlarını çiğneyen davranışlarını ifade eder. Hem bireyin onurunu zedeleyen hem de toplumsal değerleri yaralayan davranışlardan kaçınılması istenir.
- Kötülük, başkalarına zarar vermek anlamına gelir. Haksızlık yapmak, yalan söylemek, iftira atmak gibi eylemler bu kapsama girer. Kötülükten uzak durmak, toplumda huzur ve güven ortamının oluşmasını sağlar.
- Azgınlık, insanın kendi sınırlarını aşarak hem kendisine hem de çevresine zarar vermesidir. Bu, kibir, bencillik ve başkalarının haklarını hiçe saymayı da içerir.
Ayetin sonunda Allah, bu emir ve yasakları insanlara bir öğüt olarak sunar ve onlara düşünmeleri gerektiğini hatırlatır. Çünkü düşünmek, insanın doğru ve yanlışı ayırt etmesini sağlar. İnsanlar bu öğütleri akıllarında tutup uyguladıklarında, hem bireysel anlamda huzura erişirler hem de toplumsal bir düzen kurmuş olurlar.
- Kimyasal Silahlar: Savaşın Zehirli Yüzü - 20 Mart 2025
- Misvak: Kökleri Tarihe Dayanan Doğal Ağız Bakımı - 20 Mart 2025
- Bir Milletin Varoluş Savaşı: Çanakkale Geçilmez - 18 Mart 2025
