Nafile Namazlar: Gönülden Gelen Bir Yakınlık
İslam’da ibadet sadece farzlardan ibaret değildir. Kalpten gelen ve kişiyi Allah’a daha da yakınlaştıran bir başka yol daha vardır: nafile ibadetler. Özellikle nafile namazlar, kişinin dini hayatına derinlik kazandırır, ruhunu arındırır ve iç huzurunu artırır. Peki nafile namazlar ne kadar gerekli? Hangi durumlarda kılınır, hangi durumlarda kılınmaz? İşte bu yazıda, nafile namazların inceliklerine birlikte göz atalım.
Nafile Namaz Şart mı?
Nafile namazlar, adı üzerinde farz değildir. Yani hiçbir Müslüman için zorunlu değildir. Ancak Peygamber Efendimizin (s.a.v.) sünnetinde nafile ibadetlere geniş yer verilmiştir. Hadis-i şeriflerde şöyle buyrulur:
“Ayda üç gün oruç tutmanızı ve her gün iki rekat kuşluk namazı kılmanızı tavsiye ederim.” (Buhârî, Müslim)
Yani nafile ibadetler, kişinin Allah’a olan sevgisini ve sadakatini gösteren güzel bir yoldur. Farz namazlar eksiksiz yerine getirildikten sonra, imkânı olanların bu manevi yolu da değerlendirmesi teşvik edilir.
Sık Sorulan Sorularla Nafile Namazlar
Nafile ibadet yapmak zorunlu mudur?
Hayır, değildir. Ancak Peygamberimizin örnekliğini izlemek çok büyük bir kazançtır. Bu ibadetler, kulun Allah’a olan muhabbetini artırır.
Kaza namazı borcu olan biri nafile namaz kılabilir mi?
Asıl öncelik kaza borçlarının ödenmesidir. Ancak kişi, kaza namazı kılarken kuşluk, sübha gibi nafile niyetleri de ekleyebilir. Böylece hem borç ödenmiş olur hem de nafile sevabı kazanılır.
Hangi vakitlerde nafile namaz kılmak mekruhtur?
İki vakit vardır:
- Sabah namazı kılındıktan sonra güneş doğana kadar,
- İkindi namazından sonra güneş batana kadar.
Bu zamanlarda sadece kaza namazı kılınabilir, nafileler ise mekruhtur.
Cemaatle nafile namaz kılınır mı?
Genel olarak nafile namazlar bireysel olarak kılınır. Üç kişiden fazla cemaatle kılmak ise fıkıh kitaplarında mekruh olarak değerlendirilmiştir.
Teheccüd veya kuşluk namazı kaç rekattır?
Her ikisi de en fazla 12 rekat olarak kılınabilir. Gece kılınan nafilelerde iki rekatta bir, gündüz kılınanlarda ise dört rekatta bir selam verilmesi uygundur.
Başladığım nafile namazı bozarsam tekrar kılmalı mıyım?
Evet. Çünkü başlanan bir nafile ibadeti tamamlamak vacip olur. Bozulursa yeniden kılınması gerekir.
Gece nafilelerinde sesli okumak caiz mi?
Evet. Gece kılınan nafilelerde sesli okumak caizdir. Gündüz kılınanlarda ise gizli okumak daha uygundur.
Aynı sureleri sürekli okumak mekruh mu?
Evet, özellikle sabah namazının sünnetinde hep aynı sureleri okumak mekruhtur. Ara sıra farklı surelerle çeşitlendirmek daha iyidir.
Şükür Secdesi ve Şükür Namazı
Hayatınızda sizi mutlu eden bir gelişme yaşandığında veya büyük bir sıkıntıdan kurtulduğunuzda Allah’a secde ederek şükretmek çok kıymetlidir. Bu secdeye “şükür secdesi” denir. Abdestli olarak kıbleye yönelinir ve “Elhamdülillah” diyerek secdeye kapanılır.
Şükür namazı ise iki rekat kılınır. Tıpkı sabah namazı gibi, niyet ederek huşu içinde eda edilir.
Niyetin Gücü ve Devamlılık
Nafile ibadetlerde niyet çok önemlidir. Hangi sevaba niyet ederseniz, o ibadetin karşılığını alma ihtimaliniz o kadar artar. Özellikle kaza borcu olanlar, bu ibadetleri nafile niyetiyle birleştirdiklerinde hem borçlarını öderler hem de fazladan sevap kazanırlar.
“Gücünüz yettiği kadar ibadet edin. Adet edindiğiniz ibadeti terk etmeyin. Çünkü Allah’a en sevimli gelen ibadet, devamlı olanıdır.” (Deylemî)
Kaza Namazı Varken Nafile Olur mu?
Bir kişinin farz namaz borcu varken sürekli nafile kılması doğru bir yol değildir. Bu konuda şu hadis dikkat çekicidir:
“Farz namaz borcu olanın nafile kılması, doğumu yaklaşan ama çocuğunu düşüren kadına benzer. Artık bu kadına ne hamile denir ne de anne.” (Fütûh-ül-Gayb)
Bu sebeple öncelik kaza borçlarının ödenmesidir. Ancak bu namazlar kılınırken nafile niyeti de eklenirse, o zaman ikisi bir arada yerine getirilmiş olur.
Son Söz
Nafile namazlar, Allah’a duyulan sevginin, samimiyetin ve teslimiyetin bir göstergesidir. Farzları yerine getirdikten sonra, gönülden gelen her rekât, ruhun gıdası ve kalbin huzurudur. Ancak hiçbir nafile, bir farzın yerini tutmaz. Bu dengeyi gözeterek hem eksiklerimizi tamamlamalı hem de Allah’a daha yakın olma gayretiyle nafilelere yönelmeliyiz.
Kerim Yarınıneli / KerimUsta.com
Kaynaklar:
- Buhari, Müslim, Tirmizî, Ebu Dâvud
- Fütûh-ül-Gayb
- Deylemî
- Dürretül-Fahire
- Saadet-i Ebediyye
- Reddü’l-Muhtâr
- Nimet-i İslâm, Merâkıl-Felâh
Yazar Hakkında
Herkesin Bir Yaşama Sebebi Var... Benimkiyse Bir 'Sevda'
Bu yazıyı kaleme alan Kerim Usta, teknoloji, eğitim ve güncel konularda kaynaklarıyla beraber doğru içerikler üretmeye çalışıyor. İyi olan her şey paylaşımda...