Atıksuların karakteristiği, arıtma yöntemlerinin belirlenmesi ve çevre üzerindeki etkilerinin azaltılması için kritik öneme sahiptir. Bu değerlendirmede genellikle dört ana parametre temel alınır: BOİ, KOİ, NH4-N ve toplam fosfor (P). Bu parametreler, atıksuyun organik ve kimyasal kirlilik düzeyini, toksik etkilerini ve besin elementlerini anlamak için kullanılır.
BOİ (Biyokimyasal Oksijen İhtiyacı)
Toplam BOİ5, 20°C’de beş günlük süre içinde mikroorganizmaların organik maddeleri parçalamak için ihtiyaç duyduğu oksijen miktarını ifade eder. BOİ, biyolojik arıtma tesisleri için en kritik göstergelerden biridir. Şehir atıksularında genellikle 200-400 mg/L arasında değişir. BOİ5 değeri ile atıksuyun organik kirlilik seviyesi ölçülebilir. Örneğin, bir işletmenin atıksuyundaki BOİ5 yükünü belirlemek için bu değerin 60’a (çöktürülmüş numune için 40’a) bölünmesiyle nüfus eşdeğeri hesaplanabilir.
KOİ (Kimyasal Oksijen İhtiyacı)
KOİ, organik ve bazı inorganik maddelerin oksidasyonu sırasında tüketilen oksijen miktarını ifade eder. Bu ölçümde potasyum dikromat gibi oksidanlar kullanılır. Şehir atıksularında KOİ genellikle 400-600 mg/L arasında değişir. Bir bireyin günlük KOİ yükü yaklaşık 120 gram oksijen tüketimine denk gelir. KOİ, arıtma tesislerinin performansını değerlendirmede ve kimyasal kirlilik seviyesini tespit etmede hayati bir parametredir.
NH4-N (Amonyak Azotu)
Atıksulardaki azot bileşenleri arasında amonyak azotu (NH4-N), önemli bir göstergedir. Kanalizasyon sularında NH4-N seviyesi genellikle 20-50 mg/L arasında ölçülür. Düşük seviyelerde bile (örneğin 0,2 mg/L NH3) amonyak, balıklar için toksik etkiler gösterebilir. Bu nedenle azot giderimi, sucul yaşamın korunmasında büyük önem taşır.
Toplam Fosfor (P)
Fosfor, özellikle deterjanlar ve gıda atıkları gibi kaynaklardan atıksulara karışır. Şehir atıksularında toplam fosfor genellikle 8-12 mg/L arasında bulunur. Fosforun yüksek seviyelerde bulunması, su kaynaklarında ötrofikasyona neden olabilir. Bu durum, alg patlamalarına ve oksijen tükenmesine yol açarak ekosistem dengesini bozar.
Sonuç
Atıksuların karakterizasyonunda BOİ, KOİ, NH4-N ve toplam fosfor gibi parametreler, arıtma süreçlerinin optimizasyonu ve çevresel etkilerin azaltılması açısından kritik öneme sahiptir. Bu parametrelerin düzenli ölçümü, hem sucul ekosistemlerin korunması hem de halk sağlığının güvence altına alınması için gereklidir. Özellikle gelişen teknolojilerle birlikte bu parametrelerin izlenmesi daha hassas hale gelmiş, sürdürülebilir su yönetimi için stratejik adımlar atılmasını sağlamıştır.
Kerim yarınıneli/KerimUsta.com
Kaynaklar
- Wikipedia – BOİ ve KOİ
- Atıksu Yönetimi ve Çevre Koruma Teknikleri, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yayını
- Water Pollution Control Handbook, F. Howard Spaulding
- Dünya Cüzzam Günü’nde Cüzzamı Tanıyalım - 24 Ocak 2025
- Türk Edebiyatı Zirvesinde Hasan Baran’ın Üç Eseri - 23 Ocak 2025
- Küresel İklim Mücadelesi: Paris Anlaşması - 22 Ocak 2025
Eyvallah abi
Beni sayma :devil:
Bilgi için teşekkürler.Konu içinde geçen boi5 anlatılmıştı…Üstte anlatılan ölçüm şekli İbrahim Bey tarafından şehir atıksu sistemine göre anlatılmış olabilir.
orta doğunun ve balkanların en mükemmel arıtmacıları,işletme sizinle gurur duyuyor….
atıksulardaki boi 5 denilen arıtma anlizinde önemli bir noktayı atlamışınız ustacım
boi5 anlizini yapmadan önce çıkış deşarjının koi sine bakılır ve çıkan koi deri 4 bölünür ve ve çıkan degere göre boi5 anlizi yapılır ve boi 5 analizi acık havuzlarda oksijenle parçalanma ve arıtma hızını gösterir ve arıtma tesislerinde çok önemli bir anlizdir ustacım saygılarımla ….