Knot Nedir ve Neden Kullanılır?

Knot, genellikle denizcilik ve havacılıkta kullanılan bir hız ölçü birimidir. Teknik olarak, 1 knot = 1 deniz mili/saat = 1.852 kilometre/saat ≈ 1.151 mil/saattir. Knot terimi, İngilizcede “düğüm” anlamına gelir ve bu isimlendirme, gemi hızlarının ölçülmesinde kullanılan eski bir yöntemden gelmektedir. Eskiden, gemilerin hızı, denize bırakılan bir ipin üzerine belirli aralıklarla bağlanmış düğümlerin sayılmasıyla ölçülürdü. Bu düğümlere de “knot” denirdi.

İşte bazı yaygın hız dönüşümleri:

• 1 m/s = 1.943844 knot
• 1 km/sa = 0.539957 knot
• 1 mph = 0.868976 knot
• 1 knot = 1 deniz mili/saat = 1.852 km/sa

Bu ölçü birimi, rüzgar hızları, gemi hızları ve hava akımları gibi akışkanların hızlarını ifade etmek için kullanılır.

Knot’un tarihçesi, denizcilikle yakından ilişkilidir. Knot, saatte bir deniz miline eşit bir hız birimidir ve bu ölçüm birimi, gemilerin hızını ölçmek için kullanılan eski bir yöntemden türemiştir. Gemi hızlarının ölçülmesinde kullanılan geleneksel bir araç olan parakete, denize sarkıtılan bir halatın üzerine belirli aralıklarla atılmış düğümlerin sayılması suretiyle hızı ölçerdi. Bu düğümlere “knot” denirdi.

1. yüzyılda, gemilerin hızını ölçmek için kullanılan parakete ismi verilen bir düzenekte, halatın ucuna üçgen şeklinde bir tahta bağlanır ve halata belirli aralıklarla (14-15 metre) düğüm atılırdı. Gemi yola çıkarken halatın ucundaki tahta denize atılır ve süre tutulurdu.
Tarih boyunca, farklı deniz milleri ve dolayısıyla farklı knot varyasyonları kullanılmıştır. Ancak, bugün dünya genelinde ortak olarak kullanılan uluslararası deniz milini temel alan bir knot hesaplayıcısı kullanılmaktadır. Knot, günümüzde hala denizcilik ve havacılıkta yaygın olarak kullanılan bir hız ölçü birimidir.

Knot, günümüzde birçok farklı alanda kullanılmaktadır. İşte bazı modern kullanım alanları:

Denizcilik: Gemi ve yatların hızını ölçmek için en yaygın kullanım alanıdır. Deniz haritalarında ve navigasyonda da önemli bir rol oynar.

Havacılık: Uçakların hava hızını ölçmede ve hava trafik kontrolünde kullanılır.

Meteoroloji: Rüzgar hızını ifade etmede kullanılır, bu sayede hava durumu tahminlerinde ve raporlamada standart bir ölçü birimi olarak işlev görür.

Spor: Yelkenli yarışları gibi bazı su sporlarında hız ölçümü için kullanılır.

Araştırma ve Bilim: Okyanus akıntılarının ve atmosferik hareketlerin incelenmesinde kullanılır.

Knot, uluslararası bir standart olarak kabul edilir ve dünya genelinde birçok sektör tarafından hız ölçümü için tercih edilen bir birimdir. Bu ölçü biriminin kullanımı, global ölççekte ile iletişimi ve koordinasyonu kolaylaştırır.

Eski zamanlarda denizciler, geminin hızını ölçmek için oldukça ilkel yöntemler kullanıyorlardı. Suya atılan bir tahta parçası veya diğer yüzen nesneler, geminin yanından ne kadar hızla uzaklaştığını gözlemleyerek hız tahmininde bulunulmasını sağlardı. Bu yöntem, daha sonra geliştirilen ve daha kesin ölçümler yapılmasına olanak tanıyan “Chip log” veya “Log line” yöntemine kadar kullanılmıştır.

“Chip log” yöntemi, bir tahta parçasının (log) bir ip (line) ile gemiye bağlanması ve suya bırakılması esasına dayanır. İp üzerindeki düğümler, belirli zaman aralıklarında sayılarak geminin hızı hesaplanırdı. Bu yöntem, knot biriminin kökenini oluşturur ve zamanla daha standart ve güvenilir bir hız ölçüm yöntemi haline gelmiştir. Günümüzde de knot, denizcilik ve havacılıkta hız ölçüm birimi olarak kullanılmaya devam etmektedir.

Neden Denizciler ve Uçak Pilotları Teknelerinin Hızını Deniz Mili Cinsinden Ölçer?

Denizcilerin ve aynı zamanda uçak pilotlarının teknelerinin hızını saatte mil veya kilometre başına değil, deniz mili cinsinden ölçmelerinin nedeni, 17. yüzyıla kadar uzanan bir geçmişe sahiptir ve günümüzde de geçerliliğini korumaktadır.

Deniz milinin kökeni iki farklı kaynaktan gelmektedir. 1700’lü yıllara kadar uzanan dönemlerde kaptanlar, gemilerinin hızını, suya atılmış uzun bir ip üzerine belirli aralıklarla bağlanmış düğümlerin sayılmasıyla ölçerlerdi. Bu düğümler, bir saatlik enlemde bir dakikalık yolculuk süresi olan bir deniz mili oluştururdu. Yani düğüm, mesafenin değil hızın ölçüsüydü.

Daha sonraki yıllarda, dünyanın çevresinin dakikalarla ölçülmeye başlamasıyla, 60 dakika dünyanın 360 derecesini oluşturur hale geldi. Bu durumda, bir saatlik enlemde bir dakikalık yolculuk süresi bir deniz mili olarak tanımlandı. Böylece, düğüm mesafeyi değil, hızı ölçer hale geldi.

Ancak, deniz mili standartlaşması uzun süre alıyordu. ABD’nin deniz milinin kesin ölçümünü 1954 yılına kadar benimsemesi mümkün olmadı ve Birleşik Krallık 1970 yılına kadar bu standarta katılmadı. Her ülkenin kendi yorumuna sahip olduğu bir dönemde, saatte bir deniz mili hızın ne anlama geldiği konusunda belirsizlikler vardı.

Deniz mili kullanmanın faydaları da vardır. Düğümler, dünyanın eğriliğinden etkilenerek genellikle daha uzun mesafeler kat eden tekneler ve uçaklar için daha doğru bir hız tahmini sağlar. Bu nedenle deniz haritaları, enlem ve boylam ölçümlerine dayanır ve bunlarla uyumludur.

Düğümler ayrıca nehirler ve okyanuslardaki su gibi hareketli sıvılar için de tercih edilen ölçümdür. Denizciler, nehir akıntısının hızı, rüzgar hızları veya gelgit akıntılarının hızları gibi bilgileri deniz mili cinsinden alır ve bu da teknelerinin seyir yönünü nasıl telafi etmesi gerektiğini hesaplamayı kolaylaştırır.

Sonuç olarak, tarihsel, astronomik ve meteorolojik nedenlerden dolayı düğüm, denizcilikte ve havacılıkta seyahat için bir standart haline gelmiştir ve muhtemelen öyle kalacaktır.

Kerimusta.com/Kerim Yarınıneli

Kaynaklar:

• Why Mariners Use Knots Instead of Miles Per Hour – US Harbors
• Knot – Vikipedi
• 1 Knot Kaç Km? 1 Knot Kaç KM Hız Yapar, Kaç Mil ve Metre Eder?
• Rüzgar Hızı Çeviricisi (Mil, Kilometre, Knot Çeviri)
• Denizcilikte Ölçü Birimi Olarak Kullanılan Knot Nedir?