ABDÜLMELİK BİN MERVÂN
Emevî devletinin beşinci halîfesi. Künyesi Ebu’l-Velîd, lakabı Ebu’l-Muluk’dur. 646 (H. 26) senesinde Medîne’de doğdu. 705 (H. 86) da Dimeşk’da cüzzam hastalığından vefat etti. Soyu; Abdülmelik bin Mervân bin Hakem bin Ebi’l-As bin Umeyye bin Abdisems bin Abdimenaf’dir. Anne tarafından soyu ise, Muaviye bin Velîd bin Mugîre bin Ebi’l-As bin Umeyye’dir. Nesebi, anne ve baba tarafından Ebu’l-As’da birleşir. Babası Mervân bin Hakem, Emevî halîfelerinin dördüncüsü olup, hazret-i Osman bin Affan’ın amcasının oğlu, damadı ve başkatibi idi. Annesi Aişe binti Muaviye, üstün vasıflar ve iyi huylar sahibi bir hatun olup, ahlâkı ve üstün vasıfları darb-i mesel haline gelmiştir.
Abdülmelik bin Mervân, hazret-i Osman’ın halifeliği sırasında doğdu ve ilim öğrenip, iyi bir tarzda yetişti. Kur’ân-ı kerîmi hazret-i Osman’dan okuyup ezberledi. On yaşında hazret-i Osman’ın şehid edilmesi hadisesini gördü. On altı yaşında iken halîfe hazret-i Muaviye tarafından Medine divanı reisliğine tayin edildi. Hicaz alimlerinden tefsir, hadis, fıkıh ilimlerini öğrendi. İbn-i Sa’d’ın rivayetine göre, Ebu Hureyre’den, Cabir bin Abdullah’dan, Ebu Sa’id-i Hudn’den ve diğer sahabeden hadîs-i şerîf dinleyip rivayet etti. Şiire ve edebiyata ziyadesiyle alaka duyardı. Gençliğinde zühdü ve ibadetleriyle tanındı. Uzun seneler Medine’de divan reisliği vazifesinde bulundu. Bu arada Cemel, Sıffin, Kerbela vak’alarına ve Harra savaşı gibi çeşitli hadiselere şahid oldu.
