Parnasizm Hakkında Bilgi

Parnasizm Hakkında Bilgi

Türk dil Kurumu sözlüğünde parnasizm ; “Sanat sanat içindir” ilkesini benimseyen, genellikle şiirde kendini gösteren bir edebiyat akımı olarak belirtilmektedir. Fransızca “parnassisme” kelimesinden dilimize yerleşmiştir.

Parnasizm kısaca 1860 yılında Parnas Dergisi (Parnasse Contamporaine) yazarları tarafından ortaya çıkarılmış gerçekçiliğin şiire yansımış şeklindeki edebi akımdır. Bu akımı benimseyen parnasizm yanlısı şairlere Fransızca “Parnassien” den gelen “parnasyenler” adı verilir. Parnasizm şiir seçkin kitleler tarafından benimsenmiştir.

Parnasyenler genellikle şiirlerinde;

• Geçmiş zamanda yaşanmış olay ve efsanelere şiirlerinde yer verirler.
• Geçmişte yaşanmış mutlu günlerden hayranlıkla söz ederler.
• Kendi kişiliklerinden şiirlerinden bahsetmezler.
• Şiirlerinde romantizm ve duygusallığa yer vermezler.
• Şiirlerinde ölçü ve uyağa çok önem verirler.Bu nedenle şekilcilerdir.
• Milli,siyasi,ahlaki meselelerden olabildiğince uzak durmaya çalışırlar.
• Dış dünyayı gözlemleyerek şiirlerine tam olarak aktarırlar.

Parnasizmin Başlıca Temsilcileri:

• Théophile Gautier
• Theodore de Banville
• François Coppée
• Leconte de Lisle
• Jose Maria de Heredia
• Sully Prudhomme
• Catulle Mendès
• Theodore de Banville

Türk Edebiyatında Parnasizm

• Tevfik Fikret
• Yahya Kemal Beyatlı
• Cenap Şahabettin

Parnasizm Şiir Örneği

Mai Deniz

Sâf ü râkid… Hani akşamki tagayyür, heyecân?
Bir çocuk rûhu kadar pür-nisyân,
Bir çocuk rûhu kadar şimdi münevver, lekesiz,
Uyuyor mâi deniz.
Ben bütün bir gecelik cûşiş-i ahzânımla,
O hayâlât-ı pêrişânımla
Müteşekki, lâim,
Karşıdan safvet-i mahmûrunu seyretmedeyim…

Yok, bulandırmasın âlûde-i zulmet bu nazar
Rûh-i mâ’sûmunu, ey mâi deniz;
Âh, lâkin ne zarar;
Ben bu gözlerle mükedder, âciz
Sana baktıkça teselli bulurum,
Mâi bir göz elem-i kalbime ağlar sanırım…

Tevfik Fikret

Kaynak:

• Tevfik Fikret ve Fransız Şiiri-Muzaffer Uyguner Sayfa:489/495
• turkedebiyati. org
• Wikipedia. org