Noel Baba Kimdir?

Noel Baba, Noel gecesi çocuklara hediye bıraktığına inanılan efsanevi kişidir.Tabiki sadece uydurma bir kişiliktir.

Noel Baba, efsaneye göre Kuzey Kutbu’nda eşi ile birlikte yaşar. Elfleri ile birlikte çocuklar için oyuncaklar yapar. Çocuklar kendisine mektupla Noel için hangi hediyeyi istediklerini bildirirler.

Noel Baba da ren geyiklerinin çektiği uçan kızağını hediyelerle doldurur ve evlere bacalardan girerek herkesin hediyesini dağıtır. Bu arada çocuklar tarafından kendisi ve geyikleri için bırakılan süt, kurabiye, havuç gibi yiyecek ve içecekleri tüketirler.

Noel Baba günümüzde kır saçlı, uzun kır sakallı, sevimli, koca göbekli, tonton birisi olarak resmedilir. Beyaz tüyleri olan kırmızı bir cüppe giymekte aynı görüntüde bir de kukuleta takmaktadır.

Evinin yeri ülkelerin geleneklerine göre değişiklik göstermektedir. Kuzey Kutbu, Finlandiya’daki Korvatunturi, İsveç’teki Dalecarlia veya Grönland bunlardan bazılarıdır. Bazı ülkelerde Noel Baba grottoları kurulur ve çocuklar Noel Baba kılığındaki oyuncuların dizlerine oturarak hediye olarak ne istediklerini söylerler.

Etimoloji

Noel Baba birçok dilde, aziz, Nikola, Klaus, Noel ve baba sözcüklerinin türevlerinden oluşturulmuş isimlerle anılır: Santa Claus, Papa Noel vs. Bunun haricinde bazı Avrupa ve Latin Amerika ülkelerinde kullanılan Kris Kringle ismi, ilk kez Martin Luther tarafından kullanılan Almanca Christkind (Çocuk Mesih) adının yozlaşmış halidir.

Bu isim Noel Baba’nın yerini alması için o dönemin tutucu Katolik çevreleri tarafından benimsenirken, Protestan Kiliseleri daha laik bir isim olan Noel Baba ve türevlerini benimsemişlerdir.

Tarihçe

Piskopos Nikola

Noel Baba efsanesi ve 6 Aralık’ta çocuklara şekerleme ile hediye verilmesi geleneğinin, Piskopos Nikola’yı konu alan Hollanda efsanesi Sinterklaas’a dayandığı ve ilk kez Hollandalılar tarafından Amerika’daki New Amsterdam’a (günümüz New York City’si) getirildiği kabul edilir.[1] Piskopos Nikola, Antalya’nın Kale ilçesinde (Myra) yaşamış bir 4. yüzyıl Hristiyan azizidir.

Nikola’nın fakirlere yardım ettiğine inanılır. Bilinen en meşhur yardımı da, üç kızı olan bir babayla arasında geçenlerdir. Bu olayın 320′li yıllarda gerçekleştiğine inanılır. Fakir bir baba kızlarına çeyiz parası karşılayacak durumu yoktur, bu yüzden hiçbir erkek onlarla evlenmek istemez. Böyle bir durumda da kötü yola düşmek zorunda kalabilirler.

Oldukça eğitimli ve zengin bir aileden gelen Nikola da üç kızı için üç külçe altını geceleyin gizlice fakir adamın penceresinden içeri atar. Hikayenin bu noktada birçok versiyonları mevcuttur.Bu üç külçe altının 3 gün arayla ya da 3 yıl ard arda atılması ile ilgili; ancak sonu aynıdır.

Fakir adam çıkıp kendisini görünce şaşırır ve o’na teşekkür eder; bir rahip olan Nikola da “Bana değil, Tanrı’ya şükret.” der. Bu olayın ortaya çıkmasından sonra, o yörede birçok gizlice yapılan yardımların aslında Nikola tarafından yapıldığı anlaşılır. Nikola’nın ölümünden sonra da yöre halkı birbirlerine gizlice hediye vermeye başlarlar ve bir gelenek oluşur.

Günümüzdeki Noel Baba imajı

Günümüzdeki Noel Baba imajı, karikatürist Thomas Nast’ın 1863 yılında Harper’s Weekly dergisinde yayınlanan çizimlerine dayanır.[1] Nast’ın çizimleri ise Clement Clarke Moore’un 1822 yılında yazdığı A Visit from Saint Nicholas (Aziz Nikola’nın Ziyareti) adlı şiirden esinlenmiştir.

Popüler Noel Baba imajı, 1931 yılında çizer Haddon Sundblum’un Coca-Cola şirketi için hazırladığı çizimlerle son halini almıştır.[1] Sundblum’un Noel Baba’sı, şişman, beyaz sakallı, uçları beyaz kürklü kırmızı bir kıyafet giyen, siyah kemerli, siyah çizmeli, yumuşak kırmızı şapkalı bir adamdı.

Mitolojik unsurlar

320 yılından önce Cermen kültüründe mevcut olan yılbaşında hediye verilmesi, İskandinav Mitolojisi’ndeki tanrı Odin’e dayanır. Odin’in uçan atı Sleipnir için çocuklar patiklerinin içine havuç ve şeker koyup duvara (ya da kapıya) asarlar. Odin de bu iyiliği karşılığında çocuklara hediyeler, tatlılar, ve şekerlemeler verir.