Karışık Deneyler (57 deney)

 

• YUMURTANIN DEĞİŞİMİ DENEYİ

Amaç: Yiyeceklerdeki değişimleri izleme
Araç-gereçler: Tabak, Çatal, Yumurta, Tava , Yağ
Öğretmen her çocuğa bir tabak birde yumurtayı çırpmak için çatal verir (küçük gruplar halinde çalışılması daha uygundur) ve çocukların tabaklarına birer tane yumurta kırar. Çocuklardan büyüteç yardımı ile yumurtaları incelemelerini ister. Çocuklar gözlemlerini paylaşırlar. Daha sonra çatal yardımı ile yumurtalar iyice çırpılır ve değişimler izlenir ve tartışılır. Daha sonra yumurtalar pişirilir ve çocuklara pişerken yumurtada ne gibi değişimler olacağı sorulur. Değişimler gözlenir ve sonuçlar tartışılır.

• KOMPOST DENEYİ

Amaç: Atıklardan Kompost hazırlama
Araç-gereçler: Cam kavanoz, Bahçe toprağı, Gübre, Yiyecek atıkları
Öğretmen yemek tabağında kalan artıkları birkaç gün toplar. Kavanoza toprak koyar ve üzerine yiyecek artıklarını ekler. Artıkların üzerine gübre koyar. Kavanoz doluncaya kadar işleme devam eder ve en sona toprak koyup, toprağı ıslatmadan nemlendirir. Haftada bir karışımı ters çevirir. Karışımın içinde yiyecek parçacıkları görünmeyinceye kadar işlem devam eder. Öğretmen her aşamada çocukların süreci izlemelerini sağlar. Çalışmanın sonunda çocuklarla kavanozdaki yiyecek artıklarına ne olduğu konuşulur ve kavanozdaki kompost bahçe toprağına eklenir.

• SES NASIL YOL ALIR?

Plastik bir kola şişesinin tabanını keselim. Plastik bir kaplığı, çıkarttığımız kısmı kapatacak büyüklükte kesip şekildeki gibi gergin olarak bantlayalım. Bir mumu yakıp hazırladığımız düzeneğin 2 cm uzaklığına koyalım. Elimizle gergin kaplığa vurduğumuz zaman mumun alevindeki değişimleri gözlemleyelim. Hatta pet şişenin tersini dönderip de yapabiliriz. Mumun alevinde olan dalgalanmalar sesin yayılımının gösterimidir.

Aşağıdaki soruların cevabını araştırıp arkadaşlarınıza sorabilirsiniz?

-Ses nasıl oluşur?
-Taş attığınız bir göldeki oluşan dalgaların yayılımı ile sesin yayılımı arasında bir benzerlik var mıdır?
-Sesin yayılması için hava moleküllerine verilen enerji yok olur mu?
-Milyonlarca yıl önceki sesleri bu gün duymamız mümkün müdür?

• TELEFON YAPMA

Her çocuğa yetecek kadar plastik bardak ve kibrit çöpleri, ip masaya yerleştirilir. Bardakların alt kısımları delinir. Bir ip ve kibrit yardımıyla bardaklar birbirine bağlanır. Böylece bir telefon elde edilmiş olunur. Aradaki ipi gergin tutarak telefonla konuşulabilir

• ZIPLAYAN PARA DENEYİ

Malzemeler: Bir pet şişe, pet şişenin ağzını kapatabilecek büyüklükte bozuk bir para
Peki yukarda ki deneyle ne öğreneceğiz?
Hava ısındığı zaman, havayı oluşturan moleküllerin hareket enerjisi yani kinetik enerjisi artar. Bulundukları kabın her yüzeyine çarparak o yüzey üzerinde bir basınç oluştururlar. İnik bir topu güneşe koyduğumuzda şişmesi veya araba tekerleğinin kışın hareket etmeden önce inik fakat hareket ettikçe , sürtünme sonucu açığa çıkan ısı ile şişmesi bu olaya dayanır.
Aynı mantıkla yukarda avucumuzla sardığımız pet şişenin içindeki havanın ısısı vücut sıcaklığımız olan 37 dereceyi bulacak dolayısı ile pet şişe içindeki hava moleküllerinin ısısı dolayısı artarak moleküllerin daha hızlı hareket etmeleri sağlanacaktır. Bu moleküller her yüzeye çarpacak dolayısı ile pet şişe ağzındaki en zayıf noktadaki para hareket edecektir.
Şu soruların cevabını bulup , sınıf arkadaşlarımıza soralım:
Elimizle pet şişeyi tutmak yerine elimizi devamlı hareket ettirerek sürtseydik ne değişirdi?

• HAVA BASINCI DENEYİ

Malzemeler:
Bir pet şişe, sıcak su ve çaydanlık
Peki yukarda ki deneyle ne öğreneceğiz?
Hava ısındığı zaman, havayı oluşturan moleküllerin hareket enerjisi yani kinetik enerjisi artar. Bulundukları kabın her yüzeyine çarparak o yüzey üzerinde bir basınç oluştururlar. İnik bir topu güneşe koyduğumuzda şişmesi veya araba tekerleğinin kışın hareket etmeden önce inik fakat hareket ettikçe , sürtünme sonucu açığa çıkan ısı ile şişmesi bu olaya dayanır. Dünya yer küresini saran bir atmosfer vardır. Bu atmosfer dünya üzerindeki her cisme bir basınç uygular .Biz bu basınca atmosfer basıncı diyoruz.

Yukarıdaki deneyi şöyle yapıyoruz. Çaydanlıkta ısıttığımız suyun bir kısmını pet şişenin içine döküyoruz. Daha sonra tüm kısımların bu sıcak sudan etkilenmesi ve içerdeki havanın ısınıp hareketinin artmasını sağlıyoruz. Bu sayede içerdeki basınç artmış ve oda koşullarında pet şişe içinde bulunması gereken hava moleküllerinden daha az bir hava molekülünün pet şişe içinde kalmasını sağlıyoruz. Daha sonra pet şişenin ağzını kapattığımız zaman pet şişe içinde kalan hava miktarı dolayısıyla basıncı azalmış oluyor. Dış basınç olan atmosfer basıncı içerdeki havanın basıncından büyük olduğu için , iki basınç eşitleyinceye kadar pet şişeye baskı uygular. Dolayısıyla pet şişe büzülür, hacmi de azalır. Pet şişenin iç basıncı bu sayede atmosfer basıncına eşit hale gelir.

Şu soruların cevabını bulup , sınıf arkadaşlarımıza soralım:

-İçi tam olarak su dolu bir bardağın, ağzına kağıt kapatıp hızla ters çevirdiğimizde bardaktaki suyun dökülmeme sebebi ne olabilir ?
-Yukarıdaki aynı deneyi deniz seviyesinde ve deniz seviyesinden 100 metre yukarda yapmış olsaydık aynı fiziksel değişimi pet şişede gözlemleyebilir miydik?

• DÖKÜLMEYEN SU DENEYİ

Öğretmen bir sihirbazlık deneyeceğini söyleyerek dikkat çeker. Çocuklar öğretmeni rahatça görebilecekleri bir şekilde otururlar. Öğretmen bir bardağa su doldurur. Bu bardağı ters çevirince suyun dökülüp dökülmeyeceğini sorar. Cevap bellidir. Daha sonra bardağın ağzına bir kâğıdı hava boşluğu kalmayacak şekilde koyar ve şimdi ters çevirince ne olacağını sorar. Cevaplar muhtemelen döküleceğine yönelik olur. Öğretmen deneyi uygular ve su dökülmez. Çünkü kâğıdın altından havanın basıncı vardır ve kâğıda suya doğru kuvvet uygulamaktadır. Öğretmen bunun bir sihirbazlık olmadığını söyler ve deneyin bilimsel tarafını tahtada yaptığı çizimlerle açıklar. Çocukların evde de uygulayabileceklerini söyler.

• SIVI BASINCI YÜKSEKLİK İLİŞKİSİ

Malzemeler:
Plastik Kutu , su
Deneyin yapılışı :
Plastik bir pet şişeden dikkatli bir şekilde keseceğiniz şekildeki cisme alt tabanına göre çeşitli yükseklikte 3 tane delik açın bu delikleri bantlayıp içine suyu doldurun . Bantları aynı anda çıkartın ve suların fışkırdığı mesafeleri gözlemleyin. Farklı mesafelere gittiklerini göreceksiniz. Suyun fışkırması sıvının basıncından kaynaklanmaktadır. Bu basınçta sıvının fışkırdığı deliğin suyun yüzeyine olan uzaklığına bağlıdır. Bu uzaklık ne kadar fazla ise bu sıvının o delikten uyguladığı basınç artar. Buna göre yüzeye en uzak delik en alttaki sonra ortadaki en yakın olanda en üstteki deliktir. Basınçta bunla doğru orantılı olarak altta en fazladır. Bu noktadaki sıvı basıncı en fazla olduğu için en uzağa suyu fışkırtır.

• KALDIRAÇ

Bu küçük deney havanın itme kuvvetini gösteriyor. Burada, ciğerlerinizden veya hava pompasından gelen havanın geniş bir alana yayılmasını ve dolayısıyla büyük bir ağırlık kaldırabilme olanağını kullanıyorsunuz.
Masanın üzerine sağlam bir plastik torba serin. Torbanın üst kısmanın 1/3 kadarlık bölümü masanın kenarından sarksın. Torbanın üstüne şekildeki gibi büyük bir kitap koyun ve arkadaşınıza üzerine oturmasını söyleyin. Torbanın ucuna ağzınıza göre büzün ve kuvvetlice üfleyin. Arkadaşınız yukarı kalkacaktır.

• ISINAN HAVA GENİŞLER

Deneyin yapılışı :
Cam boruyu veya pipeti tıpanın deliğinden geçirin. Eğer delik ile pipet veya cam borunun arasından hava kaçma imkanı varsa bunu mum damlatarak önleyin. Sonra bunu şekildeki gibi şişenin ağzından geçirin. Ve su dolu kabın içine cam borunuzu veya pipetinizin ağzını şekildeki gibi yerleştirin. Isınan havanın ısınınca genişlediğini doğrusu tüm ısınan maddelerin genişlediğini biliyoruz ama bunu ispat etmemiz gerekli. Cam şişeyi elinizle ısıtın bir miktar gaz çıkışı gözlersiniz. Daha fazla gaz çıkışı görmek istiyorsanız cam şişeyi şekildeki gibi bir mumla da ısıta bilirsiniz. Böylece ısınan havanın genişlediğini deneydeki gaz çıkışı ile görmüş olduk. Burada hava basıncıda artmıştır. Bunun sebebi hava moleküllerinin ısınınca hareket enerjisinin artmasıdır.

DENİZALTI YAPALIM
Malzemeler:
Plastik kola şişesi , su , damlalık
Şişeyi ağzına kadar suyla doldurun , damlalığa kafası dışarıda kalabilecek şekilde su çekin. Şişenin ağzını kapatın.
Sonra şişeyi elinizle sıkın. Damlalık aşağıya doğru batmaya başladı mı? Burada uyguladığınız basınçla damlalığın içinde kalan az miktardaki havanın hacmi küçülecek dolayısıyla suyun
kaldırma kuvveti azalıp dibe doğru batacaktır. Denizaltılarda bu prensiple suya dalıp çıkarlar. NOT: Eğer damlalık yerine serum şişelerine bağlanan, damlalık bölümünü kullanırsanız çok daha net sonuç elde edersiniz.

• UÇAN PERVANE YAPALIM

En üstteki şekilde çizildiği gibi pervaneyi kartondan kesip resimde görüldüğü gibi bir kurşunkalem üzerine dolayın. Meydana gelen pervaneyi, kalemi içinden çıkardıktan sonra, iki topluiğne ile kalemin silgisine tutturun.

Ucunda pervane bulunan kalemi son şekildeki gibi iki avucunun arasında hızla döndürüp ve birden serbest bırakırsanız pervanenin havalandığını görürsünüz.
Pervane dönerken havada yükselir, kalemi de birlikte kaldırır. (Pervane ilerlemiyorsa kaleme ters dönme vererek deneyin)

• PİNG PONG TOPUNU KALDIRIN

Bu şaşırtıcı deneyde, bir ping pong topunu üfleyerek kaldıracak ve havada durduracaksınız. Kamışı makaranın içinden geçirin; öyle ki, kamışın 8 cm kadarı makaranın dibinden dışarı çıksın. Kamışı makaraya bantlayın ve artanını kesin. Raptiyeyi kartonun ortasına saplayın ve makarayı raptiyenin üzerine yerleştirin. Kamışı üfleyin, makarayı kaldırın ve ping pong topunu gözleyin.

• UÇAN BALON YAPALIM

Hava ile şişirilmiş oyuncak balonun yükseklere uçup gitmediğini bilirsiniz. Uçan balon hava ile şişirilmez. Hidrojen denen, havadan 15 defa daha hafif bir gazla şişirilir. Hidrojen gazı elde edip bir balonu bununla doldurabilir ve bir uçan balona sahip olabilirsiniz.
Bu iş için biraz tuz ruhu, bir gazoz şişesi, bir balon ve biraz çinko (eski pillerden çıkarılmış parçalar) olabilir. Kullanacağınız balonun eskiden şişirilmiş pörsük bir balon olmasına dikkat edin. Çinkoyu da küçük parçalar halinde alın. Şişeye önce çinko parçalarım atın. Sonra üzerine tuz ruhu dökün (Dikkat, tuz ruhu yakıcıdır).
Hidrojen gazının çıkışı çok güzel bir şekilde görülür. Bundan sonra içindeki havayı sıkarak çıkardığınız balonun şişenin ağzına takın. Balon yeteri derece şişlikten sonra ağzını sıkıca bağlayın ve şişeden ayırın. Balonu havaya bırakın.
Yeterince şiştiyse uçtuğunu göreceksiniz.
Havanın da kaldırma kuvveti vardır. Hava kendinden daha hafif (daha az yoğun) olan cisimleri kaldırır, yükseltir.
Eğer asit ve bazlar konusunu gördüyseniz asit ve bazların aktif metallerle hidrojen gazı çıkarttığınızda bilirsiniz.

• KAPLUMBAĞA, KERTENKELE BESLEYELİM.

Büyükçe bir karton kutunun tabanını keserek tahtadan oluşturduğunuz iskeleti de oluşturup İnce şeffaf naylonlara satıp, şekildeki düzeneği hazırlayın.
Biraz iri kum veya küçük çakıl bulun. Bunların arasına aynı irilikte ufalanmış mangal kömürü parçalan karıştırın. Bu karışımı hafifçe ıslatın ve hayvan besleyeceğiniz alanın dibine 2 cm kalınlığında döşeyin. Bunun da üzerine 3-4 cm derinliğinde nemli bahçe toprağı ekleyin. Birkaç iri taş parçasıyla hayvan besleyeceğiniz alanın süsleyin. Nemli yerlerden alacağınız karayosunlarını ve küçük bitkileri dipteki toprağa dikin. Bir köşeye, su geçirmez bir kabın içine su koyun. Sonra bir kara kaplumbağası, küçük bir kertenkele, bir semender veya küçük bir zehirsiz yılan gibi bir hayvan bulup hayvan besleyeceğiniz alanın koyun. Hayvan besleyeceğiniz alanın ağzını yine bir plâstik parça ile kapatıp bağlayın.
Besin olarak zaman zaman kıyılmış et parçalan, sinek, çeşitli böcekler verebilirsiniz. (Kaplumbağa bitki yer.) Ekmek atmayın.

• YANGIN SÖNDÜRME ARACI YAPIMI

Yangın söndürme araçlarının temel görevi yanan cismin hava ile ilişkisini kesmektir. Çoğu zaman havadan ağır , yanıcı olmayan gazlardan ve diğer maddelerden faydalanır. Karbondioksit havadan ağır ve yanıcı olmayan bir gazdır. Aynı şekilde sabun köpüğünde havadan ağır bir maddedir. Ve yangın söndürücü olarak kullanılabilir.
Bu deneyi anne , babanızla veya öğretmeninizle bahçede yapmanız uygun olur.
Mantar veya plâstik tıpalı büyükçe bir şişe bulduktan sonra tıpanın ortasından bir delik delin . Deliğin kapanmasını önlemek amacıyla da ince cam veya plastik bir boruyu açtığımız bu delikten geçirelim. Şişeye bir miktar sirke koyup , üzerine bir kaşık dolusu karbonat dökelim. Zaman geçirmeden şişenin tıpasını takıp. Şişenin ağzını daha önce ateşlediğin gazete kâğıdına doğru çevirelim. Karbonat ile sirke reaksiyona girip karbon dioksit gazı çıkaracaktır. Havadan ağır olan bu gaz ateş ile havanın temasını kesip yaktığımız “zararsız-ufak” ateşin sönmesine neden olanaktır

• BİRDEN SOĞUMA TOPRAK OLUŞUMUNA YARDIM EDER Mİ?

Bu deney için bir ispirto ocağı, ceviz büyüklüğünde bir taş parçası (Örneğin kireçtaşı, kumlası), bir su bardağı ve bir maşa sağlayın. Kaya parçasını alevde iyice ısıttıktan sonra içinde su bulunan bardağa birden bırakın kaya parçasının ufak parçalara ayrıldığını göreceksiniz.
Çöllerde de kayaların çok bulunmayış sebebi, sıcakken birden soğumadır. Gündüz çok sıcak olan taşlar gece aniden bastıran soğukla çatlar ve parçalanırlar.

• IŞIK FARKLI ORTAMLARDA YAYILIRKEN KIRILIR MI?

Araç ve Gereçler
Çay bardağı, su, kurşun kalem
Deneyin yapılışı:
Çay bardağı içerisine su yokken kurşun kalemi koyarak bakınız. Kalemin çay bardağı içerisindeki görüntüsünü incelersek kalemin görüntüsünde herhangi bir kırılma gözleyemeyiz.
Sonra şekil ikideki gibi bardağa su koyarak kaleme bakınız. Bardağa su koyarken kalemin duruşu değişmediği hâlde görüntüsü değişmiştir. Su içindeki kalemden gelen ışığın, havaya çıkarken kırılması nedeniyle biz kalemi kırılmış gibi görürüz.

KAĞIT YAPIMI

Gerekli Malzemeler:
Eski gazeteler, bir parça çok ince delikli tel, bir kaç emici bez, plastik kova ve leğen, tahta kaşık ya da mutfak robotu, toz boya (renkli kağıt yapmak için), naylon poşet, ağırlık (mesela kalın kitaplar)
Yapılışı:
Eski gazeteleri kovaya koyun, su ekleyerek bir gece bekletin. Ertesi gün suyu süzün, ıslak gazeteleri tahta kaşıkla ezerek hamur haline getirin. ( Bu işlemi eğer annenizde izin alabilirseniz mutfak robotunda yapabilirsiniz.

– Kâğıdınızın renkli olmasını istiyorsanız, boya da katabilirsiniz. Kağıt hamurunu leğene koyun ve eşit ölçüde su ekleyip karıştırın.
-Teli karışımın içine sokup üzerinde kalan hamurla birlikte çıkarın.
-T temiz düz bir yere bir bez serin ve teli, kağıt hamurun bulunduğu yüzey alta gelecek biçimde çabucak bunun üzerine koyun. İyice bastırın ve hamur beze yapışınca kaldırın.
-Hamurun üzerine ikinci bir bez örtüp tekrar bastırın. Leğendeki hamur bitene kadar bir kat hamur, bir kat bez koyarak bu işlemi tekrarlayın. En üste naylon poşeti koyun.
-Ağırlık yapması için kitapları üst üste dizin. Bir kaç saat sonra kağıtları dikkatle bezlerden ayırın .
-İyice kurumaları için eski gazete ya da kağıt havluların üzerine serin. Yeni kâğıtlarınız kullanılmaya hazırdır.

• TOPRAKTA VE SUDA HAVA VAR MIDIR?

Bu deney için yarım bardak su ve bir avuç toprak hazırlayın. Suyun içine toprağı atın. Toprağı atmanızla beraber bir miktar gaz çıkışı görmüş olmanız gerekir. Toprağın içindeki hava, bitkilerin büyümesi ve toprakta yaşayan diğer canlıların solunumu yönünden önemlidir.

Yine aynı şekilde suyun içinde de hava vardır. Bunu anlamak için şöyle bir deney yapabiliriz. Bir bardağı yansına kadar soğuk su ile doldurup. Su bardağını odanın bir kıyısında iki üç saat bırakalım. Bardağın iç yüzünde hava kabarcıkları toplandığını görürüz. Bu hava kabarcıkları suyun içindeki hava kabarcıklarıdır.

• HAVANIN BİR AĞIRLIĞI VARMIDIR?

Çabuğu tam ortasından sağlam bir iplikle bağla ve bir yere asın. Çubuğun tam ortasına, askı ipi hizasına, kâğıttan katlanmış bir gösterge yapıştır. Balonları aşağı yukarı aynı büyüklükte şişirip , eşit uzunlukta ipliklerle ağızlarını bağlayın.

Sonra balonları iplerinden çubuğun iki ucuna asın. Çubuğu terazi gibi dengeye şekildeki gibi getirin. Balonlardan birinin boğazını makasla birazcık kesip, balonu patlatmadan söndürün.

Balondan hava çıktıktan sonra denge hala durup durmadığını kontrol edecek olursan bozulduğunu görürsünüz. Buda bize havanın bir ağırlığı olduğunu gösterir.
Dünyamızı saran hava katmam yüzlerce kilometre kalınlıktadır. Etrafımızı saran bu havayı bir okyanus gibi düşünürsek bizler bu okyanusun dibinde yaşıyoruz.
Bu hava katmanı ağırlığı nedeni ile yeryüzünü bastırır. Biz bu omuzlarımızda taşıdığımız ağırlığa hava basıncı deriz

• SUYUN BUHARLAŞMASI DENEYİ

Amaç: Suyun buharlaşmasını gözleme
Araç-gereçler: İki adet su bardağı, Lastik bant
Öğretmen sınıfa eşit boyutlarda iki bardak getirir ve bunlara eşit miktarlarda su doldurur. Suyun seviyesini belirlemek amacıyla bardakların etrafına paket lastikleri geçirilir. Daha sonra bardaklardan bir tanesini camın kenarına güneş alan bir yere diğerini gölge bir yere koyar. Öğretmen çocuklara birkaç gün sonra sularda nasıl bir değişim olacağını tahmin ettiklerini sorar ve tahminlerini resmetmelerini ister. Birkaç gün sonra sular tekrar getirilerek değişimler incelenir ve nedenleri tartışılır.

• MIKNATIS DENEYİ

Amaç: Mıknatısın özelliklerini öğrenme
Araç-gereçler: Mıknatıs, Ataç, Taş, Tahta, Alüminyum kaşık, Pirinç yüzük, Bakır tel, Cam
Öğretmen kum havuzuna demir ve demir olmayan bazı nesneler gömer (ataç, taş, tahta, alüminyum kaşık, pirinç yüzük, bakır tel ….gibi). Çocuklara bir mıknatıs verir ve mıknatıs yardımı ile kum içerisindeki demir olan nesneleri aramalarını ve mıknatısın tutmadıkları nesneleri bulmalarını ister. Deneyin sonunda mıknatısın tuttuğu ve tutmadığı maddeler sınıflandırılır ve mıknatısın neden bazı nesneleri tutarken bazılarını tutmadıkları tartışılır.

• KARIŞIM DENEYİ

Masanın üzerinde küçük keselere limon, şeker, tuz, karabiber vs. koyar tadlarına bakmalarını ve düşüncelerini söylemelerini ister. Daha sonra, limon suyu ve şekeri su ile karıştırıp bardaklara dökülür. Çocuklara farklı tadlardan çok yeni bir tad olduğu gösterilir.

• ELEKTRİK DENEYİ

Küçük küçük kağıt parçaları koparılarak masanın üzerine koyulur. Tarak veya kalemi yünlü bir kumaş ya da saçına iyice sürtüp kağıt parçalarına doğru yaklaştırır. Sürtünmeden meydana gelen durgun elektrik sebebiyle kağıt parçaları kaleme ya da tarağa yapışır.

• GÖKGÜRÜLTÜSÜ ve ŞİMŞEK DENEYİ

İki kâğıttan yapılmış kese kağıdı şişirilir ve hızla birbirine çarpıştırılır. Sonuç olarak yüksek sesle ile gelen bir patlama oluşur. Şimşek olayını göstermek için de iki balon şişirilerek birbirine hızlı ve kuvvetlice sürterek karanlık bir odada oluşan elektriklenme gösterilir.

• YÜZEN YUMURTA DENEYİ

Deneyin amacı: Tuzlu suyun yoğunluğu
Deneyde kullanılan araç gereçler: Büyük bir cam bardak, su tükenmez kalem, taze yumurta, tuz, tatlı kaşığı.
Deneyin uygulandığı yaş gurubu: 5-6
Deneyin yapılışı: Su dolu bir kabın içine yumurtayı yavaşça bırakın yumurta dibe çökecektir; çünkü yumurta daha yoğundur. Daha sonra suya on tatlı kaşığı tuz konur ve yumurta tekrar suya bırakılır. Bu sefer yumurtanın yüzdüğünü göreceksiniz.
Deneyin sonucu: Tuzlu suyun yoğunluğu çoktur.

• BUHARLAŞMA DENEYİ

Deneyin amacı: Buharlaşmanın nasıl gerçekleştiği
Deneyde kullanılan araç gereçler: Su kabı
Deneyin uygulandığı yaş gurubu: 5-6
Deneyin yapılışı: İçinde su dolu kabı güneşe bırakınız .Birkaç saat sonra suyun ne olduğu çocuklarla incelenir.
Deneyin sonucu: Su, güneş tarafından ısıtılır. Isınan su buharlaşır ve havaya karışır.

• TOPRAKTAKİ HAVA DENEYİ

Deneyin amacı: Topraktaki hava var mı?
Deneyde kullanılan araç gereçler: Kavanoz, toprak
Deneyin uygulandığı yaş gurubu: 5-6
Deneyin yapılışı: Bir kavanoza yarısına kadar toprak koyulur. Toprağın üzerine de su koyulur.
Deneyin sonucu: Toprak yüzeyinde küçük hava kabarcıklarının oluştuğunu ve bunlardan bir kısmının su içinde yükseldiği görülür.

• MUM DENEYİ

Deneyin amacı: Havadaki oksijen yanmayı sağlar mı?
Deneyde kullanılan araç gereçler: Mum ,cam bardak
Deneyin uygulandığı yaş gurubu: 5-6
Deneyin yapılışı: Bir mumu alıp yakarız ve üzerini bardakla kapatırız. Mum bir süre sonra söner.
Deneyin sonucu: Havasız yerde yanma olmaz. Oksijen yanmayı sağlar.

• HAVADAKİ BASINÇ DENEYİ

Deneyin amacı: Havada basınç var mı?
Deneyde kullanılan araç gereçler: Bir bardak ve kağıt
Deneyin uygulandığı yaş gurubu: 5-6
Deneyin yapılışı: Bardağı tamamen su ile doldururuz. Daha sonra ağzını bir kağıtla kapatarak ters çeviririz.
Deneyin sonucu: Bardaktaki su dökülmez ;çünkü havadaki basınç belli bir kuvvette alttan basınç yapar.

• HAVANIN VARLIĞI DENEYİ

Deneyin amacı: Hava var mı?
Deneyde kullanılan araç gereçler: Bir adet bardak ve kağıt.
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı: Elimize boş bir bardak alalım. Kağıdı iyice buruşturarak bardağın içine sıkıştıralım. İçi su dolu bir kaba bardağın ağzı aşağı gelecek şekilde daldıralım. Biraz bekledikten sonra aynı şekilde bardağı çıkaralım.
Deneyin sonucu: Su ile kağıt arasında kalan hava suyun kağıda ulaşıp ıslatmasını engelledi.

• YAĞMURUN YAĞMASI DENEYİ

Deneyin amacı: Yağmur nasıl oluşur?
Deneyde kullanılan araç gereçler: Su, çaydanlık
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı: İçine bir miktar su konulan çaydanlık ocağa konur. Kaynadıktan sonra ,çaydanlığın ağzından buhar çıkmaya başlar. Bu sırada kapağı hafifçe havaya kaldırılır ve buharın kapağa çarpması sağlanır.
Deneyin sonucu: Kapağa çarpan su taneciklerine dönüşür ve tekrar çaydanlığa dökülür.

ELEKTRİKLENME DENEYİ
Deneyin amacı: Elektriklenme nasıl oluşur?
Deneyde kullanılan araç gereçler: Plastik çubuk, yünlü kumaş, kağıt parçaları.
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı: Kağıt parçalarını masanın üzerine dökeriz. Daha sonra plastik çubuğu kağıtlara dokundururuz. Birde plastik çubuğu yünlü kumaşa sürtüp ardından kağıtlara dokundururuz. Ve çocukların farkı anlamalarını sağlarız.
Deneyin sonucu: Elektrikle yüklenen kağıt parçalarını çektiği görülür.

ERİME DONMA DENEYİ
Deneyin amacı: Erime ve donma nasıl meydana gelir?
Deneyde kullanılan araç gereçler: İspirto ocağı, buz ve kap
Deneyin uygulandığı yaş gurubu: 5-6
Deneyin yapılışı: Buzlar kaba konularak ispirto ocağında ısıtılır. Daha sonra eriyen su tekrar bir kaba konulup buzluğa yerleştirilir ve donması sağlanır.
Deneyin sonucu: Erime ve donma suyun ha değişimidir.

ELEKTRİK BOŞALMASI DENEYİ
Deneyin amacı: Elektrik boşalması nasıl gerçekleşir?
Deneyde kullanılan araç gereçler: Yünlü kazak, tarak
Deneyin uygulandığı yaş gurubu: 5-6
Deneyin yapılışı: Bulunduğumuz ortamı karartalım. Daha sonra Bir arkadaşımızın yünlü kazağını çıkarmasını gözleyiniz. Aynı şekilde bir arkadaşımızın saçını taramasını gözlemleyiniz.
Deneyin sonucu: Her iki durumda da kıvılcım görülür ve çıtırtı sesi duyulur.

• DEPREM DENEYİ

Deneyin amacı: Deprem nasıl meydana gelir?
Deneyde kullanılan araç gereçler: Kibrit kutuları, karton
Deneyin uygulandığı yaş gurubu: 5-6
Deneyin yapılışı: Kartonun üzerine kibrit kutuları dizilir ve aniden karton alttan çekilir.
Deneyin sonucu: Kibrit kutularının devrildiği görülür.

• GECE GÜNDÜZ DENEYİ

Deneyin amacı: Gece-gündüz nasıl oluşur?
Deneyde kullanılan araç gereçler: El feneri, dünya maketi
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı: Feneri yakarak bir noktaya işaret koyun ve dünyayı aydınlatın. Bir tarafından da dünyayı döndürün. Olayın çocuklar tarafından gözlenmesini sağlayın.
Deneyin sonucu: Böylece işaretli bölgenin bir aydınlık bir karanlık olması sağlanır.

• YANARDAĞ DENEYİ

Deneyin amacı: Yanardağ nasıl oluşur?
Deneyde kullanılan araç gereçler: Soda, bulaşık deterjanı, üç yemek kaşığı dolusu sirke, pamuk, kap, ince taneli toprak.
Deneyin uygulandığı yaş gurubu: 5-6
Deneyin yapılışı: Kaba bir çay kaşığı kadar soda koyun. Kabın 1/3’ni sıcak suyla doldurun ve karışımı iyice çalkalayın. Kum yada toprakla bir yanardağ oluşturun. Toprağın iç kısmına kabı yerleştirin ve içine sirkeyi dökün.
Deneyin sonucu: Oluşan karışım yanardağ gibi püskürür.

• GÖK GÜRÜLTÜSÜ DENEYİ

Deneyin amacı: Gök gürültüsünün oluşumunu görmek

Deneyde kullanılan araç gereçler: Kese kağıdı
Deneyin uygulandığı yaş gurubu:5-6
Deneyin yapılışı: Kese kağıdı iyice şişirilir ,ağzı sıkıca tutulur. Daha sonra kese kağıdına hızla vurulur.
Deneyin sonucu: Kese kağıdı gürültü ile patlayacaktır.

• ŞİMŞEK DENEYİ

Deneyin amacı: Şimşek nasıl oluşur.
Deneyde kullanılan araç gereçler: İki adet balon
Deneyin uygulandığı yaş gurubu: 5-6
Deneyin yapılışı: İki balonda ilk önce şişirilir. Karanlık bir odada ayrı ayrı balonlar halıya sürtülür ve daha sonra iki balon da birbirine yaklaştırılır.
Deneyin sonucu: Bulut kümelerinin aralarındaki sürtüşmeden doğan elektrik akımı şimşek olarak ortaya çıkar.

• FASULYENİN ÇİMLENMESİ DENEYİ

Deneyin amacı: Çimlenme nasıl meydana gelir?
Deneyde kullanılan araç gereçler: Kap, pamuk, fasulye, su
Deneyin uygulandığı yaş gurubu: 5-6
Deneyin yapılışı: Bir kaba pamuk tabakası yerleştirilir. Üzerine fasulyeler konulur. Daha sonra ince bir tabaka pamuk yerleştirilir. Ve sulanır.
Deneyin sonucu: İki hafta sonra çimlendiğini göreceksiniz.

• HAVA DENEYİ

Deneyin amacı: Hava gerekli mi?
Deneyde kullanılan araç gereçler: Çiçek ve kavanoz
Deneyin uygulandığı yaş gurubu: 5-6
Deneyin yapılışı: Çiçeğin üzeri kavanozla kapatılır ve gözlenmeye başlanır.
Deneyin sonucu: Bir süre sonra havasız kalan çiçek solar.

• EROZYON DENEYİ

Deneyin amacı: Erozyon nasıl gerçekleşir?
Deneyde kullanılan araç gereçler: Toprak, saç kurutma makinesi
Deneyin uygulandığı yaş gurubu: 5-6
Deneyin yapılışı: Toprağı tepe şeklinde yığın. Saç kurutma makinesiyle rüzgar etkisi yapın ve gözleyin.
Deneyin sonucu: Rüzgar etkisiyle toprak kayması olacaktır.

• BALIKLARIN YÜZMESİ DENEYİ

Deneyin amacı: Balıklar nasıl yüzer?
Deneyde kullanılan araç gereçler: Naylon torba, su, leğen
Deneyin uygulandığı yaş gurubu: 5-6
Deneyin yapılışı: Birinci naylon torbaya bir bardak su koyulur ve hava kalmadan sıkıca bağlanır. İkinci torbada aynı şekilde yapılır ama ona hava üflenir. Ve su dolu leğene bırakılır. Hava olan torba yüzer.
Deneyin sonucu: Balıkların yüzme keselerinin içinde hava vardır. Böylece kolay yüzerler.

• GÖKKUŞAĞI DENEYİ

Deneyin amacı: Gökkuşağı nasıl oluşur?
Deneyde kullanılan araç gereçler: Ayna, su, güneş
Deneyin uygulandığı yaş gurubu: 5-6
Deneyin yapılışı: Ayna ilk önce ıslatılır. Daha sonra güneşin yansıması ile ayna duvara yansıtılır.
Deneyin sonucu: Duvara gökkuşağı yansıması gerçekleşir.

• ÇAMURDAKİ BUHARLAŞMA DENEYİ

Buharlaşma yoluyla çamurdaki değişimleri gözlemleme
Araç-gereçler: Tahta çubuklar
Bir yağmur sonrasında bahçeye çıkılır ve bir tahta çubuk yardımı ile çamuru karıştırılarak çamurun derinliği, yayıldığı alanın büyüklüğü ve şekli ile ilgili ölçümler alınır ve ölçümleri belirlemek amacıyla çamurun ortasına ve etrafına çubuklar batırır. Çocuklara birkaç gün sonra çamurda ne gibi değişimler olacağı ile ilgili sorular sorulur ve tahminleri dinlenir. Birkaç gün sonra tekrar bahçeye çıkılır ve çamurdaki değişimler incelenir. Öğretmen çocuklara çamurdaki değişimlerin nedenini sorar ve buharlaşma ile çamurdaki değişimler hakkında konuşulur .

• NESNELERİN SUYU EMME DENEYİ

Amaç: Çeşitli nesnelerin suyu emme özelliğini gözlemleme
Araç-gereçler: Naylon, yün, pamuk vb. gibi kumaş parçaları
Öğretmen sınıfa çeşitli dokulardan oluşan kumaş parçaları getirir ve çocuklara bu kumaşlara dokunarak hangilerinin suda ıslandığında suyu çekeceği hangilerinin suyu çekmeyeceğini sorar. Bu şekilde çocuklardan kumaşları sınıflandırmalarını ister. Daha sonra çocuklardan ellerindeki kumaşlara bardaktan su boşaltarak test etmelerini ister. Testin sonucunda çocuklardan “neden bazı kumaşlar suyu çekerken bazılarının çekmediği” ile ilgili yorumları dinlenir ve yağmurlu ve karlı günlerde nasıl giyinmemiz gerektiği ile ilgili sohbet edilir.

• SUYUN BUHARLAŞMASI DENEYİ

Amaç: Suyun buharlaşmasını gözleme
Araç-gereçler: İki adet su bardağı, Lastik bant
Öğretmen sınıfa eşit boyutlarda iki bardak getirir ve bunlara eşit miktarlarda su doldurur. Suyun seviyesini belirlemek amacıyla bardakların etrafına paket lastikleri geçirilir. Daha sonra bardaklardan bir tanesini camın kenarına güneş alan bir yere diğerini gölge bir yere koyar. Öğretmen çocuklara birkaç gün sonra sularda nasıl bir değişim olacağını tahmin ettiklerini sorar ve tahminlerini resmetmelerini ister. Birkaç gün sonra sular tekrar getirilerek değişimler incelenir ve nedenleri tartışılır.

RÜZGARIN GÜCÜ DENEYİ
Amaç: Rüzgar gücünü gözleme
Araç-gereçler: Pinpon topu, Sulu boya, Kağıt, Fırça,
Öğretmen masanın üzerine bir kağıt yayar ve sulu boya ile boyanmış bir pinpon topunu masanın kenarına bırakır. Çocukların bir tanesini çağırarak topa üflemesini ister. Üflenilen top giderken kağıdın üzerine iz yapar ve o ize çocuğun adı verilir. Daha sonra öğretmen topu su ile yıkar ve başka bir renge daha boyar. Bu sefer başka bir çocuktan topa üflemesini ister. Çalışma çocuk sayısı kadar devam edebilir. Çalışmanın sonunda öğretmen neden topun her defasında farklı bir uzaklığa gittiğini sorar ve rüzgar gücü hakkında konuşulur.

• RÜZGAR GÜCÜ DENEYİ

Amaç: Rüzgar gücü ile çeşitli nesneleri hareket ettirme
Araç-gereçler: Mantar tıpa, Kağıt, Kuş tüyü, Yaprak, Kumaş parçası, Taş, Tahta parçası
Öğretmen sınıfa çeşitli ağırlıklarda nesneler getirir. Örneğin mantar tıpa, kağıt, kuş tüyü, yaprak, kumaş parçası, taş, tahta parçası gibi. Çalışmaya başlamadan çocuklardan nesneleri teker teker ellerine alarak ağırlıklarını hissetmelerini sağlar. Daha sonra çocuklardan rüzgar ile bu nesnelerden hangilerinin ne kadar uzağa gidecekleri hakkında tahminler yapmalarını ve üfleyerek bu nesneleri hareket ettirmelerini ister. Deneyin sonunda çocukların yorumlarını dinler. Çalışmanın sonunda nesneleri ağır ve hafif olarak sınıflandırmalarını isteyebilir.

• MIKNATIS DENEYİ

Amaç: Mıknatısın özelliklerini öğrenme
Araç-gereçler: Mıknatıs, Ataç, Taş, Tahta, Alüminyum kaşık, Pirinç yüzük, Bakır tel, Cam
Öğretmen kum havuzuna demir ve demir olmayan bazı nesneler gömer (ataç, taş, tahta, alüminyum kaşık, pirinç yüzük, bakır tel ….gibi). Çocuklara bir mıknatıs verir ve mıknatıs yardımı ile kum içerisindeki demir olan nesneleri aramalarını ve mıknatısın tutmadıkları nesneleri bulmalarını ister. Deneyin sonunda mıknatısın tuttuğu ve tutmadığı maddeler sınıflandırılır ve mıknatısın neden bazı nesneleri tutarken bazılarını tutmadıkları tartışılır.

TAŞLARIN ÖZELLİKLERİ DENEYİ
Amaç: Taşların özelliklerini inceleme
Araç-gereçler: Çeşitli taşlar, Büyüteç, Terazi, Plastik kutu, Karton kutu, Bez torba, Metal kutu, Çekiç
Bir çevre gezisi dönüşünde öğretmen çocuklardan taşlar toplamalarını ister. Daha sonra taşlar fen köşesine konur ve bir büyüteç yardımı ile incelenir. Taşlar büyük, küçük, yuvarlak, beyaz taşlar diye sınıflandırılır. Daha sonra fen köşesindeki bir terazi yardımı ile taşlar tartılır ve ağırdan hafife sıralanır.
Öğretmen çocuklardan taşları plastik bir kutu, karton bir kutu, bez bir torba ve metal bir kutu içerisine koyarak sallamalarını ve çıkardıkları sesleri dinlemelerini ister. Neden farklı sesler çıktığı tartışılır. Daha sonra bez torba içerisindeki taşlara çekiç ile vurularak parçalanmaları sağlanır. Torba içerisindeki taşlar masanın üzerine boşaltılır ve büyüteç yardımı ile taşlardaki değişimler incelenir. Yağmur ve rüzgârın taşları aşındırması üzerine konuşulur.

• TERMOMETRE YAPALIM

Sıcaklığı ölçen araçlara termometre diyoruz. Evimizde, sınıfımızda, arabamızda sıcaklığı ölçmek için termometre bulundururuz. Bu sayede bulunduğumuz çevrenin sıcaklığını öğrenir. Yaşantımızı buna göre planlarız. Şimdi basit bir termometrenin nasıl yapıldığını ve çalışma şeklini öğrenelim.
1 lt lik bir kola şişesine dolduracağımız sudan biraz fazla suyu bir sürahide bir kaç damla mürekkeple karıştıralım.
Daha sonra şişeye takacağımız plastik veya mantar tıpaya cam veya plastik (pipet olabilir) boruyu şekildeki gibi geçirelim.
Tıpaya geçirdiğimiz boruya şekildeki gibi 7cm e 13 cm boylarında kestiğimiz beyaz kartonu şekildeki gibi bantla yapıştıralım.
Şişeye daha önce hazırladığımız mürekkepli suyu da koyduktan sonra şişede hiç hava kalmayacak şekilde tıpayı geçirelim.
Tıpadaki delikle içine soktuğumuz boru arasında boşluk kaldı ise buraya mum damlatabiliriz. Bir damlalığın yardımı ile Mürekkepli suyumuzdan biraz alıp mürekkepli su seviyesi şekildeki seviyeye gelinceye kadar borunun en üstünden damlatalım.
Bu seviyeye kadar mürekkepli su koyduktan sonra suyun buharlaşıp termometremizin hassasiyetini bozmaması için 1 damla yağı borudaki mürekkepli suyun üzerine damlatalım. Şimdi termometremiz hazır.
Bildiğimiz üzere sıvılar ısınınca genişler soğuyunca hacmi küçülürler. Termometre de çalışırken bu gerçekten yararlanır.
Hava sıcaklığına bir termometreden bakın ve bu değeri borunun içindeki su seviyesinin karşısına yazın. Hazırladığınız düzeneği buzdolabın da 2 saat kadar termometre ile bekletip yaptığınız termometrede işaretleyin Bu aradaki farkı bölerek ortalama sıcaklıkları belirleyin. İşte basit bir termometre yapmış olduk.
Bu olay gerçek termometreler de cıva kullanılarak yapılır.

BASİT BİR YANARDAĞ YAPALIM
Isınan cisimlerin hacmi büyür. Hacmi büyüyen bu cisimlerin kütlesi değişmediği için yoğunluğu azalır . Dolayısıyla kendisinden az yoğunlukta olan aynı türden cisimlerin üzerine çıkarlar. Cisimlerin yüzmesi , uçan balonun yükselmesi , ısınan havanın tavana doğru yükselmesi , Rüzgar hep bu yoğunluk farkı ile açıklanır.
Biz de bu olaydan faydalanarak sıcak mürekkepli suyun , soğuk su içinde yükselmesi ile bir yanardağ yapalım.
İlk yapmamız gereken iki delikli plastik veya mantar tıpaya iki cam boruyu veya damlalığın cam kısmını geçirelim.
Daha sonra tıpayı geçireceğimiz ufak bir şişenin içine 1, 2 damla mürekkep (veya gıda boyası) damlatıp üzerine sıcak su dökelim. Tıpayı kapatalım.
Büyükçe bir şeffaf kaba soğuk su doldurduktan sonda hazırladığımız şişeyi şekildeki gibi suyun içine yerleştirelim.
Şişeden dışarı uzanan borudan aynı bir yanardağ gibi mürekkepli suyun yükseldiğini görürüz. Peki burada ne oldu;
Soğuk su şişenin içine doğru uzanan borudan içeri girecek, dışarı doğru uzanan borudan mürekkepli suyu itecektir. Sıcak mürekkepli suyun yoğunluğu soğuk sudan az olduğundan hemen yüzeye çıkmak isteyecektir

• GÖRÜNMEZ MÜREKKEP YAPALIM

Şimdi bize mürekkep olarak kullanabileceğimiz limon, sirke, süt veya portakal suyu lazım. Bir kürdan veya divit yardımıyla beyaz kağıdımıza limon suyuna batırıp bir yazı yazalım. Bir süre bekledikten sonra limonun suyunun içindeki suyun buharlaştığını görürüz. Kâğıdımızı tel bir kafesin üzerine koyup mumun üzerinde kâğıdı yakmadan, her tarafa eşit ışı yayarak gezdirelim. Bir süre sonra yazdıklarımızın tekrar göründüğünü göreceğiz. Bunun sebebi yazı yazdığımız sıvının yanma sıcaklığının kâğıdın yanma sıcaklığından daha az olmasıdır.

• TOPRAK, SUDAN DAHA ÇABUK MU ISINIR?

Bu deney için aynı büyüklükte iki tencere, kuru toprak, su ve bir termometre sağlayıp. Kuru toprağı tencerenin birine, suyu diğerine koyalım.
İkisi de aynı ağırlıkta olsun. Bunları bir süre gölgede bekleterek sıcaklıklarının aynı olmasını sağlayalım. Sonra her iki tencereyi güneşe bırakıp. Ara sıra toprağın sıcaklığını ölçelim. Toprak yeter derecede ısınınca hem toprağın hem de suyun sıcaklığını ölçüp. Aynı zaman içinde hangisi daha çok ısındığını defterine not edelim.
Eğer hangisini daha çabuk soğuduğunu öğrenmek istersek her iki tencereyi de güneşten çekip soğumaya bırakıp termometre ile sıcaklıklarını karşılaştırabiliriz.

• HAVADA SU BUHARI VAR MIDIR?

Bir şişe alıp. Çok soğuk suyla doldurup ve ağzını kapatın. Şişeyi oda sıcaklığında 10 dakika bekletince. Şişenin dışı buğulandığını görürsünüz. Parmağınla buğunun bir kısmını sıyırırsanız buğulanmayı daha iyi görebilirsiniz.
Peki şişenin ağzı kapalı olduğuna ve suyun içinde bulunduğu cam şişe, su geçirmediğine göre bu su damlacıkları nereden geldi. Bu su damlacıkları odamızda bulunan su buharıdır. Odada bulunan su buharı, soğuk şişemizin dış çeperine çarpınca yoğunlaşmış havada fark edemediğimiz su buharı su damlacıkları halinde ve görünür hale gelmiştir.

• OKUL BAHÇESİNDEKİ KUŞLARI BESLEYELİM

Bu kuş besleme masalarını okul bahçesine yapabileceğimiz gibi eğer evimizin önün de bir bahçe varsa evimizde de yapabiliriz. Kuş besleme ve beslediğimiz kuşları gözlemeyi iki şekilde yapabiliriz. Birincisi tahta bir kutuyu toprağa gömdüğümüz 1 metre yüksekliğindeki bir tahtaya çakıp da yapabiliriz, aynı zaman da aynı tahtaya ikinci şekildeki gibi yanlamasına bir tahta bağlayıp kuşlara vereceğimiz besinleri bir filenin içine koyup bağlayarak ta yapabiliriz. 1. şekildeki gibi yapmak tahta kutumuza gelen kuşları incelemek için daha iyi olur. Peki kuşlara ne gibi besinler komalıyız? Ekmek, mısır, fıstık, üzüm, nar, buğday vb besinler komalıyız. Okulda yapacağınız bu kuş masası sayesinde çevreniz de bulunan kuşları görme ve inceleme fırsatı bulacaksınız. Kuşların farklı cinslerde olduğunu anlamak için gagasına , pençelerine , kuyruğuna ve renklerine bakabilirsiniz.

• GÖKKUŞAĞI DENEYİ

Şeffaf ışık geçiren bir kabın içine yarıya kadar su dolduralım. Daha sonra içine aynayı eğik biçimde gerekirse tutturmak için cam macunu kullanarak yerleştirelim. Aynanın su içindeki kısmına şekildeki gibi bir el feneri ile ışık tutalım. Lambanın hemen üzerine bir beyaz kağıt tuttuğumuzda gök kuşağı oluşumunu gözleriz. Lambayı oynatarak değişik renk değişimlerini de gözleyebiliriz.

• GERİ DÖNÜŞÜMLÜ KÂĞIT YAPALIM

Gerekli Malzemeler:
Eski gazeteler, bir parça çok ince delikli tel, bir kaç emici bez, plastik kova ve leğen, tahta kaşık yada mutfak robotu, toz boya (renkli kağıt yapmak için), naylon poşet, ağırlık (mesela kalın kitaplar)
Yapılışı:
Eski gazeteleri kovaya koyun, su ekleyerek bir gece bekletin. Ertesi gün suyu süzün, ıslak gazeteleri tahta kaşıkla ezerek hamur haline getirin.
(Bu işlemi eğer annenizde izin alabilirseniz mutfak robotunda yapabilirsiniz.)
Kâğıdınızın renkli olmasını istiyorsanız, boya da katabilirsiniz.
Kâğıt hamurunu leğene koyun ve eşit ölçüde su ekleyip karıştırın. Teli karışımın içine sokup üzerinde kalan hamurla birlikte çıkarın.
temiz düz bir yere bir bez serin ve teli, kağıt hamurun bulunduğu yüzey alta gelecek biçimde çabucak bunun üzerine koyun. İyice bastırın ve hamur beze yapışınca kaldırın. Hamurun üzerine ikinci bir bez örtüp tekrar bastırın.
Leğendeki hamur bitene kadar bir kat hamur, bir kat bez koyarak bu işlemi tekrarlayın. En üste naylon poşeti koyun. Ağırlık yapması için kitapları üst üste dizin.
Bir kaç saat sonra kâğıtları dikkatle bezlerden ayırın ve iyice kurumaları için eski gazete ya da kağıt havluların üzerine serin. Yeni kâğıtlarınız kullanılmaya hazırdır.

• ELMA DENEYİ

Amaç: Birbirine 5cm uzaklıkta saplarından asılan iki elmaya üflendiğinde elmanın davranışını gözlemek.
Gerekli Malzemeler:
İki adet saplı orta büyüklükte elma, 2 m kadar ince ip
Yapılışı
Sapları olan iki elmayı birer metrelik iki ip parçasına az bir uzaklıkta asın, sonra da ikisi arasından üfleyin bakalım. Ne dersiniz? Elmalar nasıl hareket edecekler?
Bu işin sırrına bizden önce bilgin Bernoulli ermiş.
Diyor ki: «Bu deneyde de sizin üflemeniz, havayı hızlandırarak basıncının azalmasına yol açıyor. Çevredeki yüksek basınç alanları da elmaları alçak basınç alanlarına doğru itiyor. Elmalar da kafa kafaya tokuşuyorlar!

• SİHİRLİ LİMON RESMİ

Hazırlanan limon suyuna parmağımızı batırıp beyaz bir kâğıt üzerine görünmez resim yapılır. Limon suyu kuruduktan sonra resmimiz sarı boya ile yapılmış gibi ortaya çıkacaktır. Eğer bir ütü ile ütülenirse renk bu kez kahverengine dönüşecektir.

• KAĞIT KATLA

“İlk anda inanmayacaksınız ama bir kâğıdın yedi kattan fazla katlaması mümkün değil. Hangi tür kâğıt ile denerseniz deneyin, büyüklüğü ne olursa olsun bu durum değişmiyor. Sekizinci kata geldiğinizde kâğıdı katlayamıyorsunuz.”

• ŞAPKALI MANTARLAR NASIL ÇOĞALIR?

Malzemeler:
Kültür mantarı, kâğıt bardak, su
Deneyin yapılışı:
Çevrenizde bir kültür mantarı bularak şapka kısmının altına bir kâğıt yerleştiriniz. Mantarın sap kısmını içinde su bulunan bir kaba oturtunuz. 3-5 saat bekledikten sonra kâğıdı çıkartınız.

Kâğıt üzerinde siyah çizgiler hâlinde tozlar görürsünüz. Şapkanın alt yüzeyinde birbirine paralel uzanan perdeler vardır. Perdelerin arasında spor keseleri bulunur. Kâğıt üzerinde görülen tozlar spor keselerinin içinde bulunan sporlardır. Olgunlaşan sporlar etrafa saçılır. Uygun ortamlarda çimlenerek yeni mantarları oluştururlar.

Kaynak: Öğretmen Klavuzu