İstihale Arapça istiḥāle kelimesinden dilimize girmiştir. İstihale; biçim değiştirme, başkalaşma ve başkalaşım anlamlarında kullanılır. Bu anlamlandırma genelleşerek birçok yerde kullanılmıştır. Şimdi sırayla istihalenin kullanılışını inceleyelim.
Biyoji İstihale:
Biyolojide istihalenin, başkalaşma (Metamorfoz) olarak anlamı vardır. Eklem bacaklı böcekler, çok ayaklılar, kabuklular ve kurbağa gibi canlıların yumurtadan çıktıktan sonra yapısal değişikliklere uğrayarak ana canlıya benzer hâle gelmesine başkalaşım adı verilir. Bunlara örnek olarak, kurbağa, Yengeç, kırkayak, kelebek, ipek böceği gibi örnekler verilebilir.
Jeoloji İstihale:
Jeolojide istihale başkalaşım (Metamorfizme) olarak anlamı vardır. Bunlara örnek olarak Sleyt, fillit, şist, Gnays kayaçları verilebilir. Bu kayaçlar, minerallerin basınç ve sıcaklık etkisiyle değişime uğrayarak yeniden kristalleşmesiyle ile oluşan kayaçlardır.
Kimya İstihale:
Kimyasal dönüşüm olarak istihale; bir molekülü elementlere veya kimyasal köklere ayırma işlemidir.
Fıkıh İstihale:
Necis ve haram olan bir maddenin, hakikat ve mahiyetinin değişmesiyle temiz ve helal bir hâle dönüşmesi manasında kullanılmaktadır. Kısaca aslı ve vasfıyla önceki hâlinden tamamen farklı yeni bir maddeye dönüşmesi şartı aranmaktadır. Örnek olarak, atık bir yağın sabuna dönüştürülmesi, içkinin sirkeleşmesi, geyik kanının misk olması vb.
Kaynak:
- Türk Dil Kurumu- Sözlüğü
- Maden Teknik Araştırma- Kayaçlar
- İslam Hukukunda İstihale ve İstihlak- Dr. Öğr.Üyesi Alpaslan ALKIŞ 20.05.2018
Herkesin bir yaşama nedeni var. Benimkiyse, bir “Sevda”…