Bekir Sıtkı Erdoğan, 9 Eylül 1926 yılında Karaman’da doğdu. İlk ve orta öğrenimini Karaman’da tamamladıktan sonra Kuleli Askeri Lisesi’ni ve Harp Okulu’nu bitirdi. Kıta subaylığı yaptıktan sonra Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nden mezun oldu.
Erdoğan, şiir hayatına 1949 yılında yayımlanan “Binbirinci Gece” şiiriyle başladı. Daha sonra “Çağrı“, “Hisar” gibi dergilerde şiirleri yayımlandı. “Marya“, “Kışlada Bahar” gibi şiirleriyle adını duyurdu.
Erdoğan, şiirlerinde halk şiiri geleneğini sürdürdü. Ancak, bu geleneğe yeni ve canlı temler, biraz bohem hatta derviş duygular kattı. Bu, onun Mehmetçiğin ve halkın iç duygularına yatkınlığından da ileri geliyordu.
Öyle ki, Erdoğan, saz şiirlerimizin aşık ve hasretli halk dilini ustaca kullanabiliyordu. Aşık Ömer tarzının sevilmiş, oturmuş ahengiyle aruzun iç musiki değerlerini kaynaştıran bu şair, Rıza Tevfik ile Faruk Nafiz’in yenilenmiş dünyalarını hatırlatıyordu.
Erdoğan’ın şiirlerinde, halk ile aydını, er ile subayı ortak duyarlılıkta kaynaştıran bir özellik göze çarpar. Bu şiirlerde Anadolu halk adamının ekmek ötesi, sıla, aşk, ölüm gibi sevinç ve kaygıları yer alır. Şairin kendisini de çağdaş bir “rint” olarak, aşık bir genç veya garip bir aydın olarak bu şiirlerin nakışında yer alır.
Erdoğan’ın şiirleri, Türk şiirine yeni bir soluk getirdi. Halk şiiri geleneğini sürdürmekle birlikte, bu geleneğe yeni ve canlı temler katarak, şiire yeni bir renk ve tat kazandırdı.
Erdoğan’ın Şiirlerinde Halk Şiiri Geleneğinin İzleri
Erdoğan’ın şiirlerinde halk şiiri geleneğinin izlerini görmek mümkündür. Bu izler, şu noktalarda kendini gösterir:
- Erdoğan, hem aruz hem de hece vezniyle şiirler yazmıştır. Ancak, şiirlerinde ağırlıklı olarak aruz veznini kullanmıştır.
- Erdoğan, şiirlerinde halk dilini ve ağızlarını kullanmıştır.
- Erdoğan, şiirlerinde halk şiiri nazım şekillerini kullanmıştır.
Bekir Sıtkı Erdoğan’ın şiirleri, halk şiirinin geleneksel özelliklerini taşır. Ancak, Erdoğan, bu geleneksel yapıya yenilikler de katmıştır.Yenilikler ise;
“Erdoğan’ın şiirlerinde yeni temler ve imgeler kullanmasıdır.” Örneğin, “Kışlada Bahar” şiirinde, askerin kışladaki duygularını anlatırken, “Marya” şiirinde, bir aşk hikayesini anlatırken, yeni temler ve imgeler kullanmıştır. Bu durum, onun halk şiiri geleneğini yenilikçi bir şekilde yorumladığını gösterir.
Erdoğan’ın şiirlerinde yer verdiği bir diğer yenilik ise, “bohem ve derviş duygularıdır.” Örneğin, “Hancı” şiirinde, bir hancının duygularını anlatırken, bohem duygulara yer vermiştir. “Birincigece” şiirinde ise, bir askerin duygularını anlatırken, derviş duygularına yer vermiştir. Bu durum, onun halk şiiri geleneğine yeni bir renk ve tat kazandırdığını gösterir.
Bekir Sıtkı Erdoğan, Türk şiirine yeni bir soluk getiren bir şairdir. Halk şiiri geleneğini sürdürmekle birlikte, bu geleneğe yeni ve canlı temler katarak, şiire yeni bir renk ve tat kazandırmıştır. Şiirleri, halk ile aydını, er ile subayı ortak duyarlılıkta kaynaştıran bir özellik taşır. Erdoğan, şiirlerinde Anadolu halk adamının ekmek ötesi, sıla, aşk, ölüm gibi sevinç ve kaygılarını dile getirmiştir.
Kerimusta.com/Kerim Yarınıneli
Kaynaklar:
- Erdoğan, Bekir Sıtkı. Kışlada Bahar. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2014.
- Gündüz, Ahmet. Bekir Sıtkı Erdoğan’ın Şiir Dünyası. Ankara: Akçağ Yayınları, 2002.
- Resim: Kerim Yarınıneli tarafından oluşturuldu.
Karaman ve Konya’da şiirlerini konunun devamında okuyabilirsiniz. (Aynı yöre insanı olduğumuz için harika şiirler olduğunu belirteyim.
Bir yanıt yazın